Kölgə AI: Şirkətlər üçün gizli təhlükə

Gartner analitiklərinə görə, 2030-a qədər dünya üzrə təşkilatların 40%-i kölgə AI-nin yaratdığı təhlükəsizlik və uyğunluq problemləri ilə üzləşəcək. Bu, işçilərin təsdiqlənməmiş generativ AI (GenAI) alətlərindən istifadəsi ilə bağlıdır. Gartner-in bu il keçirdiyi sorğuda kiber təhlükəsizlik liderlərinin 69%-i işçilərinin ictimai AI alətlərindən istifadə etdiyini təsdiqləyib və ya şübhələnib.

Samsung kimi nəhəng şirkətlərin 2023-cü ildə ChatGPT kimi AI alətlərindən istifadəni məhdudlaşdırması bu risklərin ciddiliyini göstərir. Şirkət, işçilərin məxfi məlumatları paylaşdığını aşkar etdikdən sonra bu addımı atmışdı.

Təhlükəsizlik və uyğunluq riskləri

Gartner-in tanınmış analitiki Arun Chandrasekaran bildirir ki, kölgə AI istifadə edən təşkilatlar intellektual mülkiyyətin itirilməsi, məlumatların sızması və digər təhlükəsizlik problemləri ilə üzləşə bilər. 'CIO-lar AI alətlərinin istifadəsi üçün aydın siyasətlər müəyyən etməli, kölgə AI fəaliyyətini mütəmadi olaraq yoxlamalı və GenAI risklərini SaaS qiymətləndirmə proseslərinə daxil etməlidir,' deyə Chandrasekaran tövsiyə edir.

Texniki borcların artması

Gartner-in proqnozlarına görə, 2030-a qədər təşkilatların 50%-i GenAI istifadəsi ilə əlaqəli texniki borclar səbəbindən AI yeniləmələrində gecikmələr və yüksək texniki xidmət xərcləri ilə üzləşəcək. Bu, təhlükəsizlik risklərini artırır və AI-nin gözlənilən investisiya gəlirlərini azalda bilər.

Chandrasekaran qeyd edir ki, AI tərəfindən yaradılan kod, məzmun və dizayn kimi elementlərin saxlanması və yenilənməsi yüksək maliyyətlərə səbəb ola bilər. 'Şirkətlər AI-nin yaratdığı aktivləri nəzərdən keçirmək və sənədləşdirmək üçün aydın standartlar müəyyən etməli və texniki borcları IT panellərində izləməlidir,' deyə o əlavə edir.

İnsan bacarıqlarının qorunması

Gartner, AI alətlərinin həddindən artıq istifadəsinin insan bacarıqlarının və korporativ yaddaşın eroziyasına səbəb ola biləcəyini xəbərdar edir. Chandrasekaran vurğulayır ki, təşkilatlar AI həllərini insan yaradıcılığını tamamlayacaq şəkildə dizayn etməli, onu əvəz etməməlidir. Açıq standartlar və modul arxitekturalar təşkilatların bir tədarükçüdən asılılığını azaltmağa kömək edə bilər.

Nəticə

AI-nin sürətli inkişafı ilə yanaşı, onun idarəsiz istifadəsi ciddi risklər yaradır. Şirkətlər təhlükəsizlik, uyğunluq və texniki borcları nəzərə alaraq AI strategiyalarını yenidən nəzərdən keçirməli və insan bacarıqlarını qorumağa önəm verməlidir. Gartner-in tövsiyələri, təşkilatların AI-nin potensialını maksimum dərəcədə istifadə etməsinə kömək edə bilər, lakin bu, diqqətli və balanslı yanaşma tələb edir.