Elm və Kosmos
40 Min İllik Mamontun RNA-si İlk Dəfə Dekodlandı: Elmdə Yeni Səhifə
20
Süni intellekt
Oxumaq vaxt alır?
Məqalələri dinləyə bilərsizYuka: Qədim Mamontun Sirrləri Açılır
Sibirin buzlaqlarında 40 min il əvvəl ölmüş Yuka adlı mamontun qalıqları alimlərin diqqət mərkəzindədir. Onun bədənindən çıxarılan RNA molekulları, bu qədim nəsli kəsilmiş heyvanın ölüm anında bədənində baş verən bioloji proseslər haqqında maraqlı məlumatlar təqdim edir.
RNA Molekulları: Tarixin Ən Qədim İzləyicisi
RNA, alimlər üçün genetik kodun aktivliyini araşdırmaq üçün mühüm vasitədir. Stokholm Universitetinin Paleogenetika Mərkəzindən professor Love Dalén bu araşdırmanın əhəmiyyətini belə izah edir: 'RNA molekulları, hüceyrələrin hansı genləri aktivləşdirdiyini və hansılarını söndürdüyünü göstərir.' RNA-nın bu qədim nümunəsi, alimlərə mamontun ölüm anında hansı genlərin aktiv olduğunu araşdırmağa imkan verdi.
Yuka və Araşdırma Prosesi
Yuka, 2010-cu ildə Sibirin Oyogos Yar bölgəsində tapılmışdı. Alimlər onun donmuş əzələ və dəri toxumalarını araşdıraraq RNA molekulları əldə etdilər. Araşdırma zamanı 10 fərqli mamont nümunəsi öyrənildi, lakin yalnız üçü RNA parçaları verdi. Ən ətraflı məlumat isə Yukanın əzələ toxumasından əldə edildi.
Araşdırmanın rəhbəri Emilio Mármol Sánchez, RNA molekullarının mamontun ölüm anında metabolizmində baş verən dəyişiklikləri göstərdiyini bildirir: 'Biz güman edirik ki, bu heyvan ölümə çox yaxın idi və bu metabolizmində əks olunurdu.' RNA məlumatları, mamontun əzələlərində elastiklik və hərəkətə cavabdeh olan proteinlərin aktiv olduğunu göstərdi.
Elmi İnkişaf və Gələcək Perspektivlər
Bu araşdırma RNA-nın qədim nümunələrdən əldə edilməsinin mümkün olduğunu sübut edir. Alimlər bunun gələcəkdə daha geniş miqyasda tətbiq ediləcəyini düşünür. Professor Dalén bu metodun qədim virusların təkamülünü öyrənmək üçün istifadə edilə biləcəyini qeyd edir. Həmçinin, bu texnologiya, nəsli kəsilmiş heyvanların genetik redaktəsi və onların bərpası üçün yeni imkanlar yarada bilər.
İnsanlıq Üçün Əhəmiyyəti
Bu araşdırma, nəsli kəsilmiş heyvanların genetik kodunu daha dərindən öyrənməklə, onların bərpası və ekosistemlərə olan təsirini yenidən qiymətləndirməyə imkan verir. Eyni zamanda, qədim virusların genetik mənşəyini araşdırmaq, müasir pandemiyaların yaranma səbəblərini daha yaxşı anlamağa kömək edə bilər.
Yuka adlı mamontun RNA-si, elmin sərhədlərini genişləndirərək, həm qədim dünyaya, həm də müasir problemlərə işıq salır.