ABŞ-ın kosmik tədqiqat sahəsində liderlik mövqeyini qorumaq məqsədilə NASA Ay səthində nüvə reaktoru inşası planlarını sürətləndirmək niyyətindədir. NASA-nın müvəqqəti rəhbəri və ABŞ-ın Nəqliyyat Katibi Şon Daffinin verdiyi açıqlamalara əsasən, bu təşəbbüs Çinlə davam edən Ay yarışı çərçivəsində həyata keçiriləcək.

Duffy, Vaşinqtonda keçirdiyi mətbuat konfransında, "Biz Ayda enerji bazası yaratmaq üçün çalışırıq. Bəzi yerlərdə günəş enerjisindən istifadə edə bilərik, lakin nüvə enerjisi kimi davamlı və güclü həllərə ehtiyacımız var" deyib. Bu məqsədlə, NASA yeni bir direktivlə Ayda nüvə reaktoru inşasını sürətləndirmək üçün 60 gün ərzində tenderlər elan edəcək və ən azı iki müqavilə bağlamağı planlaşdırır.

NASA artıq 2022-ci ildə kiçik ölçülü nüvə reaktorları üçün üç ilkin layihə müqaviləsi bağlamışdı. Hər biri beş milyon dollar dəyərində olan bu layihələr 40 kilovatlıq enerji istehsalını nəzərdə tuturdu. Lakin yeni planlara əsasən, daha iri ölçülü reaktorlar dizayn ediləcək və onların 2030-cu ilə qədər istifadəyə verilməsi hədəflənir. Bu reaktorlar ən azı 100 kilovat enerji istehsal edəcək ki, bu da təxminən 80 evin enerji ehtiyacını qarşılayacaq.

Şon Duffy-nin sözlərinə görə, nüvə enerjisi, xüsusilə Ayın uzun gecələri və sərt temperatur şəraitində davamlı enerji təminatı üçün mükəmməl bir həll kimi qəbul edilir. Ayda bir gün təxminən Yer kürəsindəki iki həftəyə bərabərdir və gecələr də eyni şəkildə uzun çəkir. Bu müddətdə günəş enerjisi kifayət etmir, buna görə də nüvə enerjisi həyati əhəmiyyət daşıyır.

Duffy həmçinin Çin və Rusiyanın Ayda birgə baza qurmaq və nüvə reaktoru inşa etmək planlarını diqqətə çatdırıb. Onun sözlərinə görə, əgər bu ölkələr ABŞ-dan əvvəl uğur qazansalar, Ayda müəyyən sahələrdə ABŞ-ın fəaliyyətini məhdudlaşdıra biləcək "qadağan zonaları" yarada bilərlər.

Bu açıqlamalar, Duffy-nin Rusiya Kosmik Agentliyinin rəhbəri Dmitri Bakanovla Vaşinqtonda keçirilən görüşündən bir neçə gün sonra yayımlanıb. Görüşdə beynəlxalq əməkdaşlıq və Ayın tədqiqi ilə bağlı müzakirələr aparılıb.