ABŞ prezidenti Donald Tramp 24 noyabr 2025-ci ildə süni intellekt sahəsində yeni milli layihə olan "Genesis Mission" təşəbbüsünü elan etdi. Ekspertlər bu layihəni tarixi "Manhetten layihəsi" ilə müqayisə edərək, onun elmi tədqiqatlarda inqilab yaradacağını vurğulayırlar.

Layihənin Məqsədi və Miqyası

"Genesis Mission" layihəsi süni intellekt texnologiyalarını yalnız konkret sahələrdə tətbiq etməklə məhdudlaşmır. Əksinə, bu təşəbbüs elmi araşdırmaların sürətini artırmaq, yeni kəşflər üçün imkanları genişləndirmək və ABŞ-ın texnoloji liderliyini möhkəmləndirmək məqsədi güdür. Layihənin əsasını ölkə üzrə yayılmış superkompüterlərin gücünün birləşdirilməsi və milli elmi məlumat bazalarının inteqrasiyası təşkil edir.

Süni İntellekt Alimləri: Yeni Dövrün Tədqiqatçıları

Layihənin ən böyük yeniliyi süni intellektin sadəcə bir alət kimi deyil, müstəqil "rəqəmsal alim" kimi fəaliyyət göstərməsidir. Bu İİ agentləri hipotezləri yoxlamaq, eksperimentlər planlaşdırmaq, nəticələri təhlil etmək və yeni elmi ideyalar yaratmaq bacarığına malik olacaq. Onların tətbiq sahələri genişdir: yeni dərmanların hazırlanması üçün proteinlərin modelləşdirilməsindən tutmuş, termonüvə enerjisi üçün plazmanın dinamikasına qədər.

Milli Təhlükəsizlik və Enerji Sahəsində Təsir

ABŞ hökuməti hesab edir ki, "Genesis Mission" layihəsi yalnız elmi kəşflərin sürətini artırmaqla kifayətlənməyəcək, həm də milli təhlükəsizliyi gücləndirəcək və enerji sahəsində liderliyi təmin edəcək. Layihə dövlətin elmi investisiyalarının səmərəsini dəfələrlə artırmağı hədəfləyir.

İcra Planı və İlk Addımlar

Layihənin həyata keçirilməsi üçün 120 gün ərzində fəaliyyət planı hazırlanmalı və resurslar qiymətləndirilməlidir. Əsas platformanın ilkin versiyasının isə 270 gün ərzində istifadəyə verilməsi planlaşdırılır.

ABŞ-ın Süni İntellekt Strategiyası

Xatırladaq ki, iyul ayında Donald Tramp süni intellekt sahəsində üç fərman imzalayıb. Bu fərmanlardan biri İİ modellərinin ideoloji məqsədlər naminə dəqiqlikdən güzəştə getməsini qadağan edir. Digər fərmanlar isə süni intellekt texnologiyalarının qlobal səviyyədə inkişafını dəstəkləməyə yönəlib.

"Genesis Mission" təşəbbüsü ABŞ-ın süni intellekt sahəsində liderliyini daha da möhkəmləndirmək üçün mühüm addım kimi qiymətləndirilir.