Akatsuki: Venerada son missiya necə başa çatdı?

Akatsuki: Veneranın sonuncu elçisi

Veneranın sonuncu aktiv missiyası olan Akatsuki, Yaponiyanın Kosmik Tədqiqatlar Agentliyi (JAXA) tərəfindən rəsmi olaraq 'ölü' elan edildi. Bu qərar, 2024-cü ilin mayında rabitənin kəsilməsindən bir ildən çox sonra, 28 oktyabr 2025-ci il tarixində açıqlanıb.

Missiyanın qeyri-adi hekayəsi

Akatsuki missiyası 2010-cu ildə 300 milyon dollar büdcə ilə Veneranın iqlimini araşdırmaq məqsədilə buraxıldı. Lakin, aparatın əsas mühərriki orbitə daxil olmaq üçün lazım olan kritik yanma əməliyyatını həyata keçirə bilmədi. Nəticədə, missiya Günəş ətrafında beş il ərzində dövrə vurdu və yalnız 2015-ci ildə Venera orbitinə daxil olmaq üçün ikinci şansını qazandı. Bu qeyri-adi uğur, zəif güclü thrusterlərdən istifadə etməklə mümkün oldu, bu isə kosmos tədqiqatında 'imkansızın yenidən tərifi' kimi xarakterizə edildi.

Elmi nailiyyətlər

Akatsuki, Veneranın 30-70 kilometr yüksəklikdəki bulud qatını öyrənərək planetin 'super rotasiya' fenomenini araşdırdı. Bu buludlar dörd Yer günündə planetin ətrafında dövrə vurur, halbuki Veneranın bir günü 243 Yer gününə bərabərdir. JAXA-nın açıqlamasına görə, bu inanılmaz sürət Günəş enerjisi ilə təmin edilir və digər planetlərin iqlim şəraitinin öyrənilməsində də mühüm rol oynaya bilər.

İnsanlıq üçün nə deməkdir?

Akatsuki missiyası, Veneranın iqlim sisteminin sirrini açmaqla yanaşı, Yerdən kənarda həyat ehtimalını da araşdırmağa kömək etdi. JAXA-nın tədqiqatları göstərdi ki, Venerada atmosferin sürətli rotasiyası istilik paylanmasını təmin edir. Bu, 'tidal lock' vəziyyətində olan ekzoplanetlərin yaşayış üçün potensialını artırır və onların atmosferinin çökməsinin qarşısını ala bilər.

Gələcək missiyalar və çağırışlar

NASA, Veneranın iqlimini və səthini araşdırmaq üçün iki yeni missiya planlaşdırır: DAVINCI və VERITAS. Avropa Kosmik Agentliyi isə EnVision adlı orbiter üzərində işləyir. Lakin, ABŞ-da siyasi qeyri-müəyyənlik bu missiyaların maliyyələşdirilməsini təhlükə altına qoyur. Veneranın gələcək sirlərini açmaq üçün beynəlxalq kosmik tədqiqatlar daha çox dəstəyə ehtiyac duyur.