NASA-nın güclü James Webb teleskopu vasitəsilə tədqiqatçılar, Alpha Centauri A ulduzunun ətrafında dövr edən qaz nəhəngi planetə dair ilk birbaşa vizual izləri aşkar ediblər. Bu ulduz Yerdən cəmi dörd işıq ili uzaqlıqda yerləşir. Əgər bu kəşf təsdiqlənərsə, bu, Günəşə bənzər bir ulduzun yaşayış zonasındakı ən yaxın planet olacaq. Bununla belə, qazdan ibarət olduğu üçün planetdə bizə məlum olan həyat formalarının mövcudluğu mümkün deyil. Bu əlamətdar kəşfin nəticələri "The Astrophysical Journal Letters" jurnalında dərc olunmaq üçün qəbul edilmiş iki tədqiqatda təqdim olunub.

Alpha Centauri sistemi üç ulduzdan ibarətdir. Alpha Centauri A və Alpha Centauri B ulduzları Günəşə bənzəyir və bir-birinə yaxın orbitdə dövr edir. Bu cütlükdən daha uzaqda zəif bir qırmızı cırtdan ulduz olan Proxima Centauri yerləşir. Daha əvvəl bu sistemdə başqa üç planet qeyri-birbaşa metodlarla aşkar edilmişdi, lakin Alpha Centauri A ulduzunun ətrafında dövr edən bu yeni mümkün planet birbaşa müşahidə olunub.

Bu planetin Yupiter ölçüsündə olduğu və Saturnun kütləsinə bənzər bir kütləyə malik olduğu düşünülür. O, Alpha Centauri A-nı hər iki dünya ilində bir dəfə dövr edir və Günəşdən Yerə olan məsafənin bir-iki misli qədər məsafədə yerləşir. Planetin təxmin edilən temperaturu təqribən -48°C-dir. Yaşayış zonasına daxil olsa da (bu zonada su maye halda qala bilər), qaz nəhəngi olduğu üçün möhkəm səthə malik deyil və həyat formalarını dəstəkləyə bilməz.

Bu cür ekzoplaneti birbaşa müşahidə etmək, xüsusilə də ulduzuna bu qədər yaxın və yaşayış zonasında olan birini, ulduzun güclü işığı səbəbindən çətin olur. Bu problemi aradan qaldırmaq üçün Webb teleskopu orta infraqırmızı (MIRI) cihazını "koronograf" rejimində istifadə edib. Alpha Centauri A-nın intensiv işığını bloklamaq üçün "koronagraf maskası" tətbiq edilib. Alpha Centauri B-nin işığını aradan qaldırmaq üçün isə qabaqcıl görüntü emalı üsulları istifadə olunub.

Kaliforniya Texnologiya İnstitutunun astronomu Aniket Sanghi bu kəşfdən heyrətini "Nature" jurnalına belə ifadə edib: "Gördüyüm şeyləri dərk etmək üçün bir anlıq sükut etmək məcburiyyətində qaldım." Araşdırma qrupu planetin yalnız işıq təhrifindən ibarət olmadığından əmin olmaq üçün bir il ərzində məlumatları diqqətlə təhlil edib. Lakin işıq izi qaldı: "Onu aradan qaldıra bilmədik."

Planetin mövcudluğunu təsdiqləmək üçün əlavə müşahidələr tələb olunur. Bu müşahidələr Webb teleskopu ilə və gələcəkdə Çilidə inşa edilən Avropa Ekstremal Böyük Teleskopu və ya 2027-ci ilin mayına qədər buraxılması planlaşdırılan NASA-nın Roman Kosmik Teleskopu kimi güclü cihazlarla aparıla bilər.