Altsheymer xəstəliyinin sirri açılır

Yaponiyanın Tokiyo Metropoliten Universitetində çalışan alimlər Altsheymer xəstəliyinin inkişaf mexanizmini araşdıraraq mühüm kəşfə imza atıblar. Onlar müəyyən ediblər ki, tau-protein adlanan zülalın patoloji fibrillər yaratması dərhal baş vermir, əksinə, əvvəlcə böyük və boş klasterlər formalaşır. Bu müvəqqəti strukturları dağıtmaqla fibrillərin yaranmasının qarşısını almaq mümkündür.

Kəşfin elmi əsası

Professor Rei Kuritanın rəhbərlik etdiyi tədqiqat qrupu tau-proteinin toksik fibrillərə çevrilmə prosesini fizika və polimer elmi vasitəsilə araşdırıb. Polimerlər dünyasında məlumdur ki, bir çox molekullar əvvəlcə boş strukturlar yaradır, daha sonra isə sərt kristallara çevrilir. Alimlər tau-proteinin də eyni prosesdən keçə biləcəyini ehtimal ediblər.

Tədqiqat nəticələri

Aparılan eksperimentlər bu hipotezi təsdiqləyib. Tau-protein məhlullarında onlarla nanometr ölçüsündə böyük klasterlər yaranır və məhz bu klasterlər sonrakı fibrillərin “toxumları”na çevrilir. Alimlər az bucaqlı rentgen səpilməsi və flüoressensiya metodları ilə bu strukturları müşahidə ediblər. Maraqlıdır ki, natrium xloridin konsentrasiyasını dəyişməklə bu klasterlər tamamilə yox olur. Klasterlərin dağıldığı məhlullarda demək olar ki, fibrillər yaranmır.

Yeni terapevtik yanaşma

Tədqiqatçılar bu kəşfi nevrodegenerativ xəstəliklərin müalicəsində yeni yanaşma kimi təqdim edirlər. Ənənəvi terapiyalardan fərqli olaraq, artıq formalaşmış fibrilləri dağıtmaq əvəzinə, onların yaranmasının ilkin mərhələsində müdaxilə etmək mümkündür. Bu yanaşma yalnız Altsheymer xəstəliyi üçün deyil, həm də Parkinson xəstəliyi kimi digər protein aqreqasiya ilə bağlı patologiyalar üçün yeni dərmanların hazırlanmasına təkan verə bilər.

İnsanlar üçün ümid

Bu kəşf Altsheymer xəstəliyindən əziyyət çəkən milyonlarla insana ümid vəd edir. Yapon alimlərinin təklif etdiyi erkən müdaxilə yanaşması, xəstəliyin gedişatını dəyişdirərək xəstələrin həyat keyfiyyətini əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdıra bilər.