Antarktida buzlarının altından xilas edilən Argo adlı robot: Elmdə inanılmaz hadisə

İtmiş robotun qeyri-adi səyahəti

Argo adlı robot, Avstraliyanın CSIRO (Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation) tərəfindən dənizləri araşdırmaq üçün göndərilmişdi. Bu robot, nəzərdə tutulan Totten Buzlağı ərazisindən uzaqlaşıb, iki ildən çox müddətdə tədqiqatını davam etdirdi. Onun ən heyrətamiz səyahəti isə buz rəfləri altında keçirdiyi doqquz aylıq müddət idi — bu ərazilər əvvəllər heç vaxt bu şəkildə araşdırılmamışdı.

Argo robotları suyun temperaturu və duzluluğu haqqında məlumat toplayaraq hər 10 gündə bir səthə çıxır və peyk vasitəsilə məlumatlarını ötürür. Bu robotlar, planetimizin son 50 ildə yaratdığı əlavə istiliyin təxminən 90%-ni saxlayan okeanların istiləşməsini izləmək üçün çox vacibdir.

Buzlaqların insan həyatına təsiri

Antarktida buzlaqlarının dəniz səviyyəsinin yüksəlməsinə necə təsir edəcəyi hələ tam aydın deyil. Buz rəfləri, buzlaqların okeana çatmasının qarşısını alan maneələr kimi çıxış edir. Əgər bu buz rəfləri dağılarsa, daha çox buz okeana düşər və nəticədə dəniz səviyyəsi yüksələ bilər. Argo robotu, bu buz rəflərinin altındakı istilik və duzluluq dəyişikliklərini ölçərək, elm adamlarına bu çətin məsələdə kömək edib.

Robot Totten Buzlağı ərazisində yerləşdirilmişdi, lakin Denman və Shackleton buz rəfləri altında məlumat toplayaraq geri döndü. Denman buz rəfi altında isti su axınlarının olduğu və bu səbəbdən Denman Buzlağının əridiyi məlum oldu. Shackleton buz rəfi isə hələlik təhlükəsiz görünür.

Elm üçün tarixi tapıntılar

Argo robotunun topladığı məlumatlar, Şərqi Antarktida buzlarının əriməsini anlamaqda mühüm rol oynayır. Bu məlumatlar olmadan buz rəflərinin altındakı prosesləri görmək mümkün deyil. Alimlər, robotun buz rəflərinə toxunduğu dərinliklərdən və peyk ölçülərindən istifadə edərək onun hərəkət trayektoriyasını təxmin edə biliblər.

Bu tapıntılar, dəniz səviyyəsinin gələcəkdə necə dəyişəcəyini proqnozlaşdırmaq üçün çox vacibdir. Argo, insanın fiziki olaraq gedə bilmədiyi yerlərdən məlumat toplayaraq elm dünyasına yeni üfüqlər açıb. Bu robot, Opportunity roverinin Marsdan gətirdiyi dəyərli məlumatlar kimi, Antarktida buzlarının altında gizlənmiş sirrləri açıb.