Qədim Buzun Kəşfi

Antarktidanın cənub-şərqində yerləşən Allan Hill bölgəsində, alimlər Yer kürəsinin 6 milyon il yaşı olan buz nümunəsini üzə çıxarıblar. Bu buz nümunəsi, planetimizin keçmiş iqliminə dair sirli məlumatları özündə ehtiva edir. Araşdırmanı COLDEX (Köhnə Buz Tədqiqat Mərkəzi) qrupu həyata keçirib və nəticələr 28 oktyabr tarixində Proceedings of the National Academy of Sciences jurnalında dərc edilib.

Sirli Atmosferin İzləri

Alimlər buz nümunəsinin tərkibini və içərisindəki kiçik hava qabarcıqlarını diqqətlə araşdıraraq, 6 milyon il öncəki Yer atmosferinin təkrarını yaradıblar. Araşdırmanın rəhbəri, geofizik Sara Şakleton bildirib: 'Bu nümunələr iqlim tarixinin daha isti dövrünə aid olan parlaq anlarını əks etdirir.' Alimlər bu tapıntının, təbii iqlim dəyişikliyini daha yaxşı başa düşmək üçün dəyərli məlumatlar təklif etdiyini vurğulayırlar.

Buz Nümunələrinin Əhəmiyyəti

Buz nümunələri, adətən, yer səthindən minlərlə metr dərinlikdən qazılır. Lakin Allan Hill bölgəsindəki unikal şərtlər, çox qədim buzun yer səthinə yaxın bir məsafədə, 100-200 metrdə saxlanmasını mümkün edib. Bu ərazilərin soyuq və küləkli şəraiti, buzun minlərlə il ərzində qorunmasına şərait yaradıb.

COLDEX qrupu, bölgədəki çətin şəraitə baxmayaraq, bir neçə il ərzində üç yeni buz nümunəsi əldə edib. Bu nümunələrin izotop analizləri, qədim dövrlərdə Allan Hill ərazisində temperaturun 12 dərəcə Selsi qədər azalması ilə nəticələnən uzunmüddətli iqlim dəyişikliklərini üzə çıxarıb.

Sirr Dolu Buz Nümunəsi

Araşdırma zamanı qaz tərkibi olmayan bir buz nümunəsi tapılıb ki, bu da onun birbaşa tarixləndirilməsini mümkünsüz edib. Şakleton bu nümunənin ehtimal ki, donmuş maye su olduğunu və keçmiş iqlim şəraitində daha yüksək temperaturda formalaşdığını bildirib. Alimlər bu sirli nümunə ilə bağlı daha çox məlumata ehtiyac olduğunu qeyd ediblər.

Geoloji Zaman Maşını

Bu kəşf, buz nümunələrinin qədim iqlim dəyişikliyi haqqında məlumat əldə etmək üçün nə qədər vacib olduğunu sübut edir. Şakleton və onun komandası, buz nümunələrinin Yer kürəsinin təbii iqlim dəyişikliklərini daha yaxşı anlamaqda necə köməkçi ola biləcəyini araşdırmağa davam edirlər. 'Biz hələ mümkün olanların sadəcə səthini cızmışıq. Daha çox məlumat və yeni nümunələr üzə çıxarmaq üçün işlərimizi davam etdiririk,' deyə Şakleton bildirib.

Bu kəşf, Yer kürəsinin qədim sirrlərini açmaqda elm adamlarına yeni perspektivlər təqdim edir və daha qədim buz nümunələrinin tapılması ehtimalını artırır.