Antibiotiklərə Qarşı Müqavimətin Artışı

Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) Qlobal Antibiotik Müqavimətinə Nəzarət Hesabatı, antibiotiklərə qarşı davamlı bakteriyalar probleminin sürətlə böyüdüyünü ortaya qoyur. 2018-dən 2023-cü ilə qədər, antibiotik müqavimətinin izlənilən patogen-dərman birləşmələrində 40 faizdən çox artdığı, illik artımın isə orta hesabla 5-15 faiz olduğu qeyd edilir.

Qlobal Təhlükə: Super Bakteriyalar

2023-cü ildə ÜST-ün Qlobal Antimikrob Müqavimət və İstifadə Nəzarət Sisteminə (GLASS) məlumat verən 100-dən çox ölkənin məlumatlarına görə, laboratoriya testi ilə təsdiqlənmiş bakteriyaların altıda biri antibiotik müalicəsinə müqavimət göstərib. Bu bakteriyalar sidik yolları, mədə-bağırsaq, qan axını və gonoreya kimi geniş yayılmış xəstəliklərə səbəb olur.

Hesabatda 22 antibiotikə qarşı müqavimət qiymətləndirilib. Xüsusilə Escherichia coli və Klebsiella pneumoniae bakteriyalarının üçüncü nəsil sefalosporinlərə müqaviməti diqqət çəkir. Bu dərmanlar qan axını infeksiyaları və sepsis kimi ölümcül halların müalicəsində istifadə olunur. 'E. coli növünün 40 faizdən çoxu və K. pneumoniae növünün 55 faizdən çoxu artıq bu əsas müalicələrə davamlıdır,' hesabatda bildirilib.

Tibb Geri Qalır

Tibb sahəsi bu sürətli inkişafı izləməkdə çətinlik çəkir. 'Antimikrob müqaviməti müasir tibbin inkişafını geridə qoyur və ailələrin sağlamlığını təhlükə altına alır,' ÜST-nin baş direktoru Tedros Adhanom Qebreyesus bildirib. O, antibiotiklərin məsuliyyətlə istifadə edilməsinin və hər kəsin keyfiyyətli dərman və diaqnostika vasitələrinə çıxışının təmin edilməsinin vacibliyini vurğulayıb.

GLASS-ın iştirakçı ölkələrinin sayı 2016-dan 2023-cü ilə qədər 25-dən 104-ə yüksəlsə də, hesabatda qeyd edilir ki, bu ölkələrin 48 faizi 2023-cü ildə heç bir məlumat təqdim etməyib. Ən çox antibiotik müqavimətinin müşahidə olunduğu bölgələrə Cənub-Şərqi Asiya, Şərqi Aralıq dənizi və Afrika daxildir.

Dünyanı Gözləyən Təhlükə

Antimikrob Müqavimət üzrə Koordinasiya Qrupu bu problemi insanlıq üçün ən böyük 10 təhlükədən biri kimi qiymətləndirir. Əgər təcili tədbirlər görülməzsə, 2050-ci ilə qədər dərmanlara davamlı infeksiyalardan illik ölüm sayı 10 milyon nəfəri keçə bilər. 'Gələcəyimiz yeni nəsil antibiotiklər, sürətli diaqnostik testlər və infeksiyaların qarşısını almaq üçün sistemlərin gücləndirilməsinə bağlıdır,' Qebreyesus yekunda qeyd edib.