Avropa Çip Yarışında Geri Qalır: Rəqabətə Necə Cavab Verəcək?

Avropanın Çip İstehsalında Böhranı

1990-cı illərdə Avropa İttifaqı dünyada çip istehsalında lider mövqedə idi, bazar payı 44%-ə çatırdı. Lakin son onilliklərdə bu üstünlük sürətlə azaldı və 2020-ci ildə cəmi 8%-ə düşdü. Bu geriləmə, qlobal yarımkeçirici bazarında ABŞ və Çinin üstünlük əldə etdiyi dövrdə baş verdi.

Chips Act: Böyük Ümidlər və Reallıq

Avropa İttifaqı 2023-cü ildə Chips Act adlı genişmiqyaslı planı təqdim etdi. Bu planın məqsədi yarımkeçirici sənayesində ABŞ və Çindən asılılığı azaltmaq idi. Plan çərçivəsində dövlət yardımları və böyük investisiyalar nəzərdə tutulmuşdu. Ancaq iki il sonra bu hədəflərin reallaşması qeyri-mümkün görünür.

Fransanın və Almaniyanın Uğursuz Cəhdləri

Fransada prezident Emmanuel Makron 2022-ci ildə Crolles şəhərində çip zavodunun genişləndirilməsi layihəsini təqdim etdi. Bu layihə çərçivəsində STMicroelectronics və GlobalFoundries birgə 7.5 milyard avro investisiya etməyi planlaşdırmışdı. Lakin bu gün layihə qismən dayandırılıb və GlobalFoundries layihədən çəkilib.

Almaniyada isə 2023-cü ildə kansler Olaf Şolts Intel-in Magdeburqda böyük çip istehsalı zavodu quracağını elan etmişdi. Intel 30 milyard avro investisiya etməyi planlaşdırırdı. Lakin şirkət bu layihəni dayandıraraq diqqətini ABŞ bazarına yönəltdi.

Avropanın Çip Sənayesindəki Geriləmənin Səbəbləri

Avropanın çip sənayesindəki geriləməsinin əsas səbəblərindən biri qlobal bazarda rəqabət qabiliyyətinin azalmasıdır. 1990-cı illərdə lider olan Avropa, texnologiyaların sürətli inkişafı və yüksək maliyyə yatırımları tələb edən bu sahədə geri qalıb. ABŞ və Çin isə bu sahədə güclü dövlət yardımları və strateji investisiyalarla üstünlük əldə edib.

İnsanlar Üçün Nə Deməkdir?

Bu geriləmə Avropa İttifaqının texnoloji müstəqilliyini itirməsi deməkdir. Bu, həm də Avropada iş yerlərinin azalması və innovasiya imkanlarının məhdudlaşması ilə nəticələnir. İstehlakçılar üçün isə bu, daha bahalı və xarici bazarlardan asılı texnoloji məhsullar deməkdir.

Avropa İttifaqı çip sənayesindəki mövqeyini bərpa etmək istəyirsə, daha cəsarətli addımlar atmalı və texnologiya sahəsində qlobal rəqabətə hazır olmalıdır.