Avropa İttifaqının xəbərdarlığı

Avropa Komissiyası TikTok, Facebook və Instagram platformalarına qarşı ciddi xəbərdarlıq edib. Komissiya, bu populyar sosial media platformalarının azyaşlıları qorumaq üçün nəzərdə tutulmuş mexanizmləri Avropa qanunvericiliyinə uyğun şəkildə təmin etmədiyini bildirib. Xüsusilə, zərərli və qanunsuz məzmunun, o cümlədən cinsi istismar və terrorizm materiallarının aşkarlanması və bildirilməsi üçün mövcud olan prosedurların effektiv olmadığı vurğulanıb.

DSA: İstehlakçıların hüquqlarını qorumaq

Bu tənqidlər Avropa İttifaqının iki il əvvəl qüvvəyə minən Rəqəmsal Xidmətlər Qanunu (DSA) çərçivəsində irəli sürülüb. Qanun, istehlakçıların hüquqlarını onlayn mühitdə daha yaxşı qorumaq və böyük platformaların daha şəffaf olmasını təmin etmək məqsədi daşıyır. Lakin Avropa Komissiyası bildirir ki, TikTok, Facebook və Instagram istifadəçilərə qanunsuz məzmunu bildirmək üçün kifayət qədər sadə və şəffaf vasitələr təqdim etmir. Xüsusilə Meta şirkətinin (Facebook və Instagram-ın sahibi) kontent moderasiyası ilə bağlı verdiyi qərarlara etiraz etmək mexanizmləri də qeyri-effektiv və çətin prosedurlarla doludur.

Ekspert rəyi və istifadəçi hüquqları

Avropa Komissiyasının Texnoloji Suverenlik üzrə komissarı Henna Virkkunen bildirib ki, 'Demokratiyalarımızın güvən üzərində dayanır. Bu, platformaların istifadəçiləri gücləndirməsini, onların hüquqlarını qorumasını və sistemlərini ictimai nəzarət üçün açmasını tələb edir'. İstintaqın məqsədi, platformaların xidmətlərindən cəmiyyət və istifadəçilər qarşısında hesabatlı olmasını təmin etməkdir.

İnsanlara təsir və mümkün cərimələr

Brüsselin araşdırması, bu platformaların mexanizmlərinin çox sayda şikayət əsasında qeyri-effektiv olduğunu ortaya çıxarıb. Əgər platformalar Komissiyanın irəli sürdüyü iddiaları təkzib edə bilməsə, Avropa İttifaqı 2026-cı ilə qədər yekun qərar verə bilər. Bu qərar nəticəsində TikTok, Facebook və Instagram kimi iri texnoloji şirkətlər illik qlobal gəlirinin 6%-i qədər cərimələnə bilər. Bundan əlavə, qanunvericiliyə əməl etmələri üçün dövri cərimələr də tətbiq oluna bilər.

Meta isə iddiaları rədd edərək bildirib: 'DSA-ya uyğun olaraq bildiriş seçimlərimizi, apellyasiya prosesini və məlumatlara giriş vasitələrimizi təkmilləşdirmişik və bunların Avropa qanunvericiliyinə uyğun olduğuna əminik'. Araşdırmaların nəticəsi hələlik tam dəqiqləşməyib və platformalar öz mövqelərini müdafiə etmək üçün əlavə məlumat təqdim edə bilərlər.

Avropa İttifaqının bu addımları rəqəmsal hüquqların qorunması və azyaşlıların təhlükəsizliyinin təmin olunması sahəsində mühüm bir mərhələ kimi qiymətləndirilir. Bu proses platformaların gələcəkdə daha məsuliyyətli olmasını təmin edə bilər.