Elm və Kosmos

Ayda davamlı infrastruktur qurmağa addım

2
Link kopyalandı

2

17.09.2025, 10:55

Süni İntellekt

Oxumaq vaxt alır?

Məqalələri dinləyə bilərsiz

Blue Origin şirkəti kosmosda davamlı insan mövcudluğunu təmin etmək məqsədilə müxtəlif texnologiyalar inkişaf etdirir. Bu texnologiyalardan biri olan Blue Alchemist sistemi, Ay və Mars regolitini oksigen, günəş panelləri, yanacaq və tikinti materiallarına çevirmək üçün nəzərdə tutulmuşdur. Şirkət, bu sistemin inkişafı ilə kosmosda resurslardan istifadəni (ISRU) mümkün edərək davamlılığı artırmağı hədəfləyir.

Ayda Resurslardan İstifadə Texnologiyası

Blue Alchemist sistemi "Molten Regolith Electrolysis" (MRE) reaktoruna əsaslanır. Bu reaktor su, toksik kimyəvi maddələr və karbon emissiyası olmadan elektrik cərəyanı vasitəsilə metallar (dəmir, alüminium, silikon və s.) ilə oksigeni ayırır. Silikon radiasiyaya davamlı günəş panellərinin istehsalı üçün təmizlənir, oksigen isə oksigen qazı, yanacaq hüceyrələri və ya maye oksigen (LOX) yanacağı kimi istifadə edilə bilər. Metallar və keramika isə yaşayış strukturlarının inşası və elektrik sistemləri üçün yarımkeçiricilər yaratmaqda istifadə olunur.

Kosmosda Davamlılığa Təsir

Bu proses, Yerdən göndərilən tədarükə olan ehtiyacı azaldaraq kosmosda davamlılığı artırır. Blue Origin şirkətinin vitse-prezidenti Pat Remias, mətbuat açıqlamasında bu texnologiyanın kosmosda insan və robot mövcudluğunu təmin etməkdə əhəmiyyətli rol oynayacağını qeyd edib: "Hər kiloqram oksigeni Ay səthində istehsal etdiyimiz zaman, onu Yerdən göndərməyə ehtiyac qalmır. Bu, Ayda və Marsda daimi məskunlaşma üçün böyük bir addımdır."

Yerdəki İstifadə Potensialı

Blue Alchemist texnologiyası həmçinin Yerdə karbon-neutral istehsal üçün də tətbiq oluna bilər. Bu, davamlı inkişafı təmin etməkdə mühüm rol oynaya bilər. Şirkət, sistemi geniş miqyasda tətbiq edərək Ay enişlərinin xərclərini 60% azaldacağını və yanacaq hüceyrələri/batareyaların kütləsini 70% azaldacağını bildirir.

Növbəti Addımlar

Blue Alchemist sistemi NASA-nın "Tipping Point" mükafatı ilə dəstəklənən "Game Changing Development" proqramı çərçivəsində inkişaf etdirilir. Şirkət, bu texnologiyanın inkişafı üçün 5575 kvadrat metr (60000 ft2) laboratoriya sahəsi olan 3 hektar ərazidə yerləşən Space Resources Center of Excellence (SRCE) mərkəzində çalışır. Sistemin növbəti mərhələsi olaraq 2026-cı ildə simulyasiya edilmiş Ay mühitində avtonom nümayiş planlaşdırılır.

2
Link kopyalandı

Bir istifadəçi, ChatGPT-ni kalkulyatorda işə salmağı bacarıb! (VİDEO)

0:00 / 0:00