Beynin erkən yaşlanması insan həyat keyfiyyətini ciddi şəkildə azalda bilər. Nevropatoloq Derya Uludüz (İstanbul Universiteti Cerrahpaşa Tibb Fakültəsi Nevropatologiya Klinikasından) bu barədə 'El Economista'ya verdiyi müsahibədə danışıb.

Beynin erkən yaşlanmasının əlamətləri

Mütəxəssisin fikrincə, beyin yaşlanmasının beş əsas əlaməti var:

• 'Dilimin ucunda idi' hissi ilə sözü xatırlaya bilməmək,
• Yeni məlumat öyrənməkdə çətinlik çəkmək,
• Yuxudan oyandıqdan dərhal sonra yorğunluq hiss etmək,
• Bir neçə işi eyni vaxtda görməkdə çətinlik yaşamaq,
• Unudqanlıq – məsələn, vacib görüşləri xatırlamamaq və ya yeni qoyulmuş əşyaları tapa bilməmək.

Uludüz qeyd edir ki, əgər bu əlamətlərdən ən azı üçü müşahidə olunursa, bu, beynin bədəndən daha sürətli yaşlandığını göstərə bilər.

Mütəxəssisə müraciət vacibdir

Həkim vurğulayıb ki, bu sadalanan əlamətlər tibbi diaqnoz qoymaq üçün yetərli deyil. Lakin əgər nəticələr narahatlıq doğurursa, mütləq mütəxəssisə müraciət edilməlidir. 'Yalnız həkim bu əlamətlərin təbii yaşlanma, stress, yuxu pozuntuları və ya nevroloji xəstəliklərin başlanğıcı ilə bağlı olub-olmadığını müəyyən edə bilər', – deyə Uludüz əlavə edib.

Səbəblər və risk faktorları

Nevropatoloqun sözlərinə görə, beynin sürətli yaşlanmasına bir neçə amil təsir edir. Bunlar arasında qeyri-sağlam həyat tərzi, çirkli hava, xroniki stress və davamlı yuxusuzluq xüsusi rol oynayır. Bu faktorlar zamanla beynin qan dövranını və sinir hüceyrələrinin fəaliyyətini zəiflədir.

Çıxış yolu nədir?

Mütəxəssislər sağlam həyat tərzinin bu riski azalda biləcəyini bildirirlər. Yaxşı yuxu rejimi, balanslı qidalanma və stressin idarə olunması beynin sağlamlığını qorumaq üçün vacibdir.

Beynin erkən yaşlanmasının qarşısını almaq üçün həyat tərzini dəyişmək vacibdir. Bu, həm fiziki, həm də zehni sağlamlığın qorunmasına kömək edir.