Beynəlxalq Kosmik Stansiyada suyun təkrar emalı

Beynəlxalq Kosmik Stansiyada (BKS) suyun təkrar emalı astronavtların həyati ehtiyaclarını qarşılamaq üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edir. NASA mühəndisləri tərəfindən yaradılan unikal su təmizləmə sistemi BKS-də suyun 90%-dən çoxunun yenidən emal olunmasını təmin edir. Bu sistem astronavtların hidratasiya, gigiyena və qidalanma ehtiyaclarını ödəmək üçün təmiz su istehsal edir.

Suyun təkrar emalı prosesinin detallarına baxış

BKS-də suyun təkrar emalı sistemi bir neçə mənbədən su toplayır: havadakı nəmdən, sidikdən və astronavtların tərləməsindən. Gigiyenik prosedurlar üçün istifadə olunan su da təmizlənərək yenidən emal olunur. Kosmosda tullantı sularının konsentrasiyası Yer üzündəki sulara nisbətən daha yüksəkdir. Bu sular sidik cövhəri, duzlar və sabun qalıqları kimi maddələr ehtiva edir. NASA-nın suyun təkrar emalı sistemi bütün bu çirkləndirici maddələri çıxararaq suyu içməyə yararlı hala gətirir.

Təkrar emal sisteminin texnologiyaları

BKS-də suyun təmizlənməsi bir neçə mərhələdən ibarətdir. Sidik emalı bloku sidikdən suyun təxminən 75%-ni qızdırma və vakuum sıxılması yolu ilə çıxarır. Qalan duzlu məhlul isə xüsusi emal blokunda isti quru hava ilə buxarlandırılır. Bu prosesdə su buxarı çirkləndirici maddələrdən ayrılaraq içməli suya çevrilir. Havanın bərpası sistemi modullardakı havadan nəm toplayır və onu maye suya çevirir. Toplanmış su bir neçə filtrdən keçirilir, duzlar və üzvi çirkləndiricilər təmizlənir, daha sonra üzvi birləşmələr katalitik oksidləşmə ilə parçalanır. Saxlanma zamanı mikrobların çoxalmasının qarşısını almaq üçün suya yod əlavə olunur.

Yer üzündəki su təmizləmə sistemlərindən fərqi

Kosmosdakı su təmizləmə sistemləri Yer üzündəki analoji sistemlərdən fərqli olaraq mikroqravitasiya şəraitində minimal texniki xidmətlə işləmək üçün hazırlanıb. NASA-nın su təmizləmə sistemi BKS-də istifadə olunan və yaranan demək olar ki, bütün növ suları toplayır və təkrar emal edir. Nəticədə əldə edilən içməli su çox vaxt Yer üzündəki kran suyundan daha təmiz olur.

Nəticə

NASA-nın suyun təkrar emalı sistemi kosmosda astronavtların həyati ehtiyaclarını qarşılamaq üçün vacib bir texnologiyadır. Bu sistemin effektivliyi Yer üzündəki su təmizləmə texnologiyaları ilə müqayisədə daha yüksəkdir, çünki kosmosdakı şərtlər daha ciddi və tələbkardır. Bu texnologiya həm kosmik missiyalarda, həm də gələcəkdə kosmosda uzunmüddətli yaşayış üçün əsas rol oynayır.