Big Data nədir?

Big Data və ya böyük məlumatlar — böyük həcmli, strukturlaşdırılmış və ya strukturlaşdırılmamış məlumatlar toplusudur. Bu məlumatlar xüsusi avtomatlaşdırılmış alqoritmlər vasitəsilə işlənir. SorokDva tədqiqat şirkətinin CEO-su Aleksandr Kartashev deyir: 'Big Data anlayışı o qədər böyük həcmdə məlumatları nəzərdə tutur ki, hətta ən güclü kompüter belə bunları təkbaşına emal edə bilmir.'

Bu texnologiya sadəcə məlumatların mövcudluğunu deyil, həm də onların işlənməsi üçün istifadə olunan alətləri və metodları əhatə edir.

Məlumatlar necə toplanır?

Bu gün Big Data əsasən üç qaynaqdan toplanır:

1. Sosial mənbələr: Sosial şəbəkələrdəki məzmun, elektron məktublar, mesajlar və insan hərəkətləri ilə bağlı məlumatlar.
2. Maşın mənbələri: Sensorlar, ağıllı cihazlar, videomüşahidə sistemləri və digər texnologiyalar vasitəsilə toplanan məlumatlar.
3. Transaksiya mənbələri: Bank əməliyyatları, alış-verişlər və ticarət əməliyyatlarından alınan məlumatlar.

Biz necə izlənirik?

Hər gün atdığımız addımlar, yazdığımız mesajlar və hətta baxdığımız vitrinlər belə izlənilir. Bir dəfə dostunuza ev heyvanınız haqqında danışırsınız və tezliklə sosial şəbəkələrdə ev heyvanlarına aid reklamlar görürsünüz. Bu, Big Data-nın həyatımıza necə daxil olduğunu göstərən sadə bir nümunədir.

Big Data-nın tətbiqləri

Big Data müxtəlif sahələrdə istifadə olunur:

• Satış və marketinq: Müştəri davranışını təhlil edərək tələbatı proqnozlaşdırmaq.
• Təhlükəsizlik: Polis marşrutlarını optimallaşdırmaq və itkin düşən şəxsləri tapmaq üçün istifadə olunur.
• Səhiyyə: Xəstəliklərin erkən diaqnostikasında və müalicə strategiyalarında kömək edir.

Məsələn, 'Liza Alert' axtarış-xilasetmə qrupu Big Data texnologiyalarından istifadə edərək itkin düşən şəxslərin tapılması üçün məlumatları təhlil edir və mümkün şahidlərlə əlaqə qurur.

Gələcəyin Big Data ilə formalaşması

Big Data yalnız məlumatların toplanması və saxlanması ilə məhdudlaşmır. Yeni alqoritmlər inkişaf etdirilir ki, bu məlumatlardan daha dəqiq nəticələr çıxarıb tövsiyələr versin. Bu, biznesdən tutmuş səhiyyəyə qədər bir çox sahədə inqilabi dəyişikliklər vəd edir.

Big Data artıq sadəcə anlayış deyil, həyatımızın ayrılmaz bir hissəsinə çevrilib. Bu texnologiya gələcəyimizi daha şəffaf, təhlükəsiz və effektiv edə bilər.