Amazon Gecələrində Canlanan Bitkilər

Amazon meşələrinin qaranlığında bəzi bitkilər, xüsusilə də 'cycad' adlanan bitkilər, özlərini qızdıraraq unikal bir işıq yayımlayır. Bu işıq insan gözünə görünməsə də, tozlandırıcı böcəklərin diqqətini çəkir. Bu mexanizm, elm adamlarının fikrincə, dünyanın ən qədim tozlanma üsullarından biri ola bilər.

İstilik və İnfraqırmızı İşıqla Tozlanma

Cycad bitkilərinin konusları ətraf mühitin temperaturundan 15 dərəcə Selsi daha isti ola bilir. Bu istilik infraqırmızı işıq yayır və böcəkləri cəlb edir. Harvard Universitetinin tədqiqatçısı Nikolas Bellononun dediyinə görə, bu böcəklər bitkilərin yayımladığı gizli infraqırmızı işıq dünyasını istifadə edərək tozlanma prosesini həyata keçirirlər. Bu mexanizm rəng görmə qabiliyyətinin inkişafından əvvəlki dövrlərə aiddir və bitkilərin heyvanlar vasitəsilə tozlanmasının necə başladığını anlamağa kömək edir.

Tədqiqatın Maraqlı Nəticələri

Tədqiqatçılar, Florida ştatındakı Montgomery Botanika Mərkəzində laboratoriya təcrübələri keçirərək, böcəklərin qızdırılmış bitki konuslarını daha çox cəlb etdiyini müəyyən ediblər. Böcəklərin antenlərində infraqırmızı işığı hiss etməyi təmin edən TRPA1 adlı genin variantları aşkar edilib. Bu gen, ilanlar və ağcaqanadlar kimi digər canlılarda da infraqırmızı işıq hiss etmə qabiliyyətini təmin edir və bu, təbiətin molekulyar mexanizmləri təkrar-təkrar istifadəyə verdiyini göstərir.

İnsanlıq Tarixindən Əvvəlki Bir Əlaqə

Tədqiqatlar göstərir ki, cycads bitkiləri və böcəklər arasında qarşılıqlı əlaqə təxminən 200 milyon il əvvəl, dinozavrların dövründə başlamışdır. Böcəklər bu bitkilərin konuslarında yumurta qoyur və bu, onların inkişaf dövrünü bu bitkilərlə sıx əlaqələndirir. Harvard Universitetinin doktorantı Vendi Valensiya-Montoya deyir ki, 'böcəklər olmasa, bu bitkilər də olmazdı'.

Gələcək Perspektivlər

Tədqiqatçılar, infraqırmızı işığın tozlanmada oynadığı rolu daha geniş şəkildə araşdırmağı və istilik, rütubət və qoxunun bu prosesdə necə birlikdə işlədiyini öyrənməyi planlaşdırırlar. Bu kəşf, təbiətdə hələ kəşf edilməmiş digər istilik və infraqırmızı işıq əsaslı ekoloji sistemlərin mövcud ola biləcəyinə işarə edir.

Bu tədqiqat, bitkilər və böcəklər arasında qədim və incə bir tarazlığı üzə çıxarır, eyni zamanda təbiətin nə qədər mürəkkəb və gözəl olduğunu bir daha göstərir.