Starliner yalnız yük daşıyacaq

Boeingin Starliner kosmik gəmisinin növbəti uçuşu yalnız yük daşıyacaq. NASA, uzun müddət davam edən texniki problemlərdən sonra insanlı uçuşları təxirə salıb. Kosmik gəminin 2026-cı ilin aprel ayında uçması planlaşdırılır. NASA-nın verdiyi açıqlamaya görə, bu tarixə qədər ciddi testlər, sertifikatlaşdırma və uçuş hazırlığı işləri tamamlanmalıdır.

Texniki problemlər və insanlı uçuşların dayandırılması

Starliner-in ilk uçuşu 2019-cu ilin dekabrında baş tutmuşdu, lakin proqram səhvləri və texniki nasazlıqlar uçuşun uğursuz olmasına səbəb olmuşdu. Daha sonra 2022-ci ildə ikinci uçuş, Orbital Flight Test 2, həyata keçirildi. Bu missiya daha uğurlu olsa da, bir sıra texniki problemlər, xüsusən də mühərriklərlə bağlı çətinliklər yaşandı.

2024-cü ildə baş tutan insanlı uçuş zamanı NASA astronavtları Butch Wilmore və Suni Williams ciddi təhlükə ilə üzləşmişdi. Kosmik gəmi stansiyaya yaxınlaşarkən mühərriklərdə yenidən nasazlıqlar meydana gəldi. NASA bu uçuşdan sonra Starliner-i yalnız yük daşımaq üçün istifadə etməyə qərar verdi.

Müqayisə: SpaceX və Boeing

SpaceX, Crew Dragon kosmik gəmisi ilə daha stabil və uğurlu uçuşlar həyata keçirib. 2020-ci ildən etibarən bir neçə insanlı missiya ilə NASA-nın etibarını qazanıb. Ən son Crew-11 missiyası 2023-cü ilin avqustunda baş tutmuşdu, növbəti Crew-12 missiyası isə 2024-cü ilin fevralında planlaşdırılır.

Boeing isə Starliner-in inkişafında ciddi çətinliklər və gecikmələrlə üzləşib. NASA, Boeing ilə müqaviləni dəyişdirərək, Starliner-in yalnız üç missiya həyata keçirməsini planlaşdırır. Bu missiyalar kosmik stansiyanın 2030-cu ilə qədər fəaliyyətinə uyğun olaraq təşkil ediləcək.

İnsanlı uçuşlara hazırlıq

NASA və Boeing hazırda Starliner-in mühərrik sistemini daha geniş şəkildə test edir. NASA-nın Kommersiya Ekipajı Proqramının meneceri Steve Stich deyib: "Bu dəyişikliklər Starliner-in təhlükəsizliyini təmin etmək və gələcək missiyaları uğurla həyata keçirmək üçün vacibdir."

Starliner-in mühərrik nasazlıqlarının əsas problemi "servis modulu"nda olduğu bildirilir. Bu modul, kosmik gəmi Yer atmosferinə daxil olmadan əvvəl atılır, bu da problemlərin tam diaqnozunu çətinləşdirir.

Nəticə və gələcək planlar

Starliner-in gələcək missiyaları NASA-nın kosmik stansiya ilə bağlı uzunmüddətli planlarına uyğunlaşdırılacaq. Bu dəyişikliklər təhlükəsizliyi artırmaqla yanaşı, kosmik tədqiqatların davamlılığını təmin edəcək. Boeing-in qarşıdakı testləri və uğurlu uçuşları kosmik sənayedə etibarını bərpa etmək üçün mühüm addım olacaq.