Astronomiya professoru Mişel Doeriti Böyük Britaniyada 350 illik tarixdə ilk qadın Astronom Kral olaraq təyin edilib. O, həmçinin Yupiterin buzlu peyklərinə zond göndərən komandanın bir hissəsidir və bu tarixi təyinatın qadınlar və qızlar arasında elmə marağı artıracağını ümid edir.

Professor Doeriti, çərşənbə günü Kral III Çarlza astronomik məsələlər üzrə rəsmi məsləhətçi təyin olunması ilə bağlı BBC-yə danışaraq, bu vəzifədə ictimaiyyəti kosmosun möcüzələri ilə tanış etmək və astronomiyanın Böyük Britaniya iqtisadiyyatına əhəmiyyətini vurğulamaq istədiyini bildirib. O, "Cəmiyyətlə əlaqə qurmaq, onları astronomiya ilə həyəcanlandırmaq və bu sahənin iqtisadi əhəmiyyətini çatdırmaq istəyirəm," deyə bildirib.

Professor Doeriti, Avropa Kosmik Agentliyinin Yupiterin buzlu peyklərinə həyat potensialını qiymətləndirmək üçün göndərdiyi zond missiyasında iştirak edir. O, "Günəş sistemimizdə həyatın olmaması təəccüblü olardı," deyə entuziazm dolu bir şəkildə qeyd edib.

Professorun astronomiyaya olan marağı 10 yaşında atasının teleskopundan istifadə etdiyi vaxt başlayıb. O, "Yupiteri və onun dörd böyük peykini ilk dəfə teleskopla gördüyüm anı xatırlayıram, heç vaxt düşünməzdim ki, bir gün Yupiterə kosmik alətlər göndərəcəyəm," deyib.

Mişel Doeriti Cənubi Afrikada böyüyüb və orta məktəbdə elm fənni keçmədiyi halda, riyaziyyatdakı uğurları sayəsində universitetdə elm kursuna qəbul olunub. O, "İlk bir neçə il çətin idi, sanki yeni bir dil öyrənirdim," deyə bildirib, lakin daha sonra bu sahədə Böyük Britaniyanın aparıcı kosmik alimlərindən biri olub.

Astronom Kral vəzifəsi 1675-ci ildə Qrinviçdə Kral Rəsədxanasının yaradılması ilə təsis edilib. Bu vəzifə əvvəlcə dəniz naviqasiyasını yaxşılaşdırmaq üçün ulduzlardan istifadə etməkdə kralı məsləhətlə təmin etmək məqsədi daşıyırdı. Zamanla vəzifənin əhatə dairəsi genişlənərək elmi məsləhətlər vermək və beynəlxalq əməkdaşlıqları inkişaf etdirmək kimi funksiyaları da əhatə edib.

350 ildən bəri bu vəzifəni yalnız 15 kişi tutmuşdu. Lakin 2021-ci ildə Şotlandiyada Astronom Kral vəzifəsinə professor Ketrin Heyman təyin edilib. Professor Heyman, professor Doeritinin təyinatını böyük sevinc hissi ilə qarşılayaraq, "Son 350 ildə Astronom Kral vəzifəsi ağdərili kişi alimlər tərəfindən tutulub, lakin elm indi daha müxtəlif bir sahəyə çevrilir," deyə qeyd edib.

Professor Doeriti, bu vəzifənin ilk qadın sahibi olmasının böyük bir məsələ kimi təqdim edilməsini istəməsə də, insanların onun izindən getməsinə ilham verəcəyinə ümid edir. O, "Gənc uşaqlar, xüsusilə də, özlərinə bənzəyən birinin bu cür vəzifələrdə olduğunu gördükdə, bu, onların düşüncələrini dəyişir," deyə bildirib.

Professor, 2018-2024-cü illər arasında İmperial Kollecində fizika kafedrasının rəhbəri olduğu dövrdə, birinci kursda təhsil alan qadın tələbələrin faizinin 19%-dən 25%-ə yüksəldiyini qeyd edib. "Bu, böyük bir dəyişiklik deyil, lakin müsbət bir irəliləyişdir," deyə əlavə edib.