2025-ci ildə texnologiya şirkətlərində işdən çıxarılanların sayı 100 000 nəfəri keçərək ciddi narahatlıq doğuran bir səviyyəyə çatıb. Dünyanın aparıcı texnoloji şirkətləri, o cümlədən Intel, Microsoft, Meta və digərləri kütləvi ixtisarlar həyata keçirdiklərini elan ediblər. Bu ixtisar dalğaları texnologiya sektorunda böyük dəyişikliklərə səbəb olub və əmək bazarında ciddi sarsıntılar yaradıb.

Intel 12 000-dən çox iş yerini ləğv etməyi planlaşdırdığını açıqlayıb. Şirkət bu addımı fərdi kompüterlərin satışında azalma və süni intellekt əsaslı komponent istehsalına strateji keçidlə əlaqələndirib. Microsoft isə 10 000-dən çox əməkdaşını işdən çıxararaq bulud texnologiyaları, oyun və aparat bölmələrində optimallaşdırmalar aparıb. Meta uzun illərdir davam edən xərclərin azaldılması kampaniyasını davam etdirərək təxminən 8000 işçini ixtisar edib və diqqətini süni intellekt və metakainat sahələrinin inkişafına yönəldib.

Amazon, Google, Salesforce, Dell və Cisco kimi digər nəhəng texnoloji şirkətlər də minlərlə əməkdaşını işdən çıxarıblar. Bu şirkətlər pandemiya dövründə həyata keçirilmiş həddindən artıq işə qəbul prosesini və dəyişən biznes prioritetlərini ixtisarların əsas səbəbləri kimi göstəriblər. Kiçik texnoloji şirkətlər və startaplar isə sərtləşən vençur kapitalı və artan rəqabət səbəbindən ya işçi sayı azaltmalı, ya da fəaliyyətlərini tamamilə dayandırmalı olublar.

Süni intellekt alətlərinin sürətli tətbiqi bir çox sahədə, xüsusilə proqram təminatının hazırlanması, texniki dəstək və inzibati işlərdə kütləvi işçi ixtisarlarına səbəb olub. Şirkətlər səmərəliliyi artırmaq və xərcləri azaltmaq üçün avtomatlaşdırmaya böyük yatırımlar edirlər. 2020-2022-ci illərdə distant iş və rəqəmsal transformasiya nəticəsində baş verən işə qəbul dalğası ştatların həddindən artıq şişirdilməsinə gətirib çıxarmışdı. İndi isə artımın normallaşması fonunda şirkətlər kadr ehtiyaclarını yenidən nəzərdən keçirirlər.

Qlobal iqtisadi çətinliklər, o cümlədən inflyasiya, faiz dərəcələrinin artırılması və geosiyasi gərginlik texnologiya şirkətlərini büdcələrini ixtisar etməyə və gəlirliliyə fokuslanmağa məcbur edib. Şirkətlər resurslarını süni intellekt, bulud hesablamaları və aparat təminatı sahəsindəki innovasiyalara yönəldir, eyni zamanda daha az gəlir gətirən layihələri ləğv edirlər.

Bu kütləvi ixtisarlar əməkdaşlar üçün ciddi problemlər yaradıb. Sosial şəbəkələrdə işlərini birdən-birə itirən mühəndislər, dizaynerlər və texniki dəstək mütəxəssislərinin hekayələri geniş yayılıb. Bir çoxu üçün bu, karyeralarında ilk dəfə baş verir. Təqdim olunan təzminatlar kəskin fərqlənir, əmək bazarının həddindən artıq dolu olması isə yeni iş tapmaq uğrunda rəqabəti daha da çətinləşdirib. İşəgötürmə mütəxəssisləri açıq vakansiyalara olan müraciətlərin sürətlə artdığını bildirirlər.

Bəzi işdən çıxarılan əməkdaşlar süni intellekt yönümlü əmək bazarında tələb olunan bacarıqlara uyğunlaşmaq üçün karyera dəyişikliyi və ya əlavə təhsil imkanlarını araşdırmağa başlayıblar. Bu fonda texnologiya şirkətlərinin rəhbərlərinin “davamlılıq və uyğunlaşma” çağırışları sosial şəbəkələrdə geniş tənqidlərə səbəb olub. Microsoft-un baş direktoru Satya Nadella şirkətin “məsuliyyətli innovasiyalara” sadiqliyini vurğulayıb, Meta-nın rəhbəri Mark Zuckerberg isə 2025-ci ili “səmərəlilik və məqsədyönlülük ili” elan edib.