Britaniya bu həftə özünün ən inkişaf etmiş süperkompüterini — Isambard-AI-ni istifadəyə verdi. Bu kompüter hazırda dünyanın ən güclü 11-ci süperkompüteri hesab olunur. Isambard-AI, Bristol Universitetində yerləşir və Hewlett-Packard Enterprises (HPE) tərəfindən qurulmuşdur. Onun Cray EX arxitekturası əsasında yaradılmış sistemi 5400-dən çox NVIDIA Grace Hopper superçipi ilə təchiz olunmuşdur.

Bu kompüterin hesablama gücü 216.5 petaflops olaraq ölçülür və nəzəri maksimum gücü 278.6 petaflops təşkil edir. Bir petaflop, saniyədə bir kvadrilyon (1,000,000,000,000,000) hesablamaya bərabərdir. Isambard-AI, Britaniyanın indiyə qədərki ən sürətli süperkompüteri olan London şəhərində yerləşən Njoerd superklasterindən 10 dəfə daha sürətlidir.

Isambard-AI hökumət tərəfindən ayrılmış 225 milyon funt sterlinq (300 milyon ABŞ dolları) büdcə ilə maliyyələşdirilib. Bu sistem süni intellekt və elmi hesablamalar üçün nəzərdə tutulub. O, protein strukturlarının modelləşdirilməsindən iqlim dəyişikliyinin simulyasiyasına və böyük dil modellərinin təliminə qədər müxtəlif mürəkkəb tapşırıqları yerinə yetirə bilir.

Beynəlxalq miqyasda Isambard-AI-nin yerini müəyyən etmək üçün TOP500 reytinqinə nəzər salmaq kifayətdir. Bu reytinqə əsasən, hazırda dünyanın ən güclü süperkompüteri ABŞ-ın El Capitan sistemidir. Onun faktiki gücü 1742 petaflops təşkil edir. Siyahıda ikinci və üçüncü yerləri də ABŞ-ın Frontier və Aurora sistemləri tutur. Hər iki sistem 1000 petaflops həddini aşaraq ekzaflop səviyyəsində fəaliyyət göstərir. Bu üç sistem hazırda dünyada işlək olan yeganə ekzaskala süperkompüterlərdir.

Avropanın lideri olan Almaniyanın JUPITER Booster süperkompüteri qlobal miqyasda dördüncü yerdə qərarlaşıb. Qitədə ilk 10-luqda yer alan digər sistemlər İtaliyanın HPC6 (6-cı yer), İsveçrənin Alps (8-ci yer), Finlandiyanın LUMI (9-cu yer) və yenə İtaliyanın Leonardo (10-cu yer) süperkompüterləridir.

Isambard-AI-nin 11-ci yerdə qərarlaşması Britaniya üçün əhəmiyyətli bir addımdır. Ölkənin hazırkı Leyborist hökuməti Britaniyanı süni intellekt sahəsində lider etmək istəyir. Elm, innovasiya və texnologiya naziri Peter Kyle yeni sistemin Britaniyanı "süni intellekt kəşflərinin ön sırasına" çıxaracağını bildirib. Kyle, "Bu gün ölkənin ən güclü kompüter sistemini Britaniya tədqiqatçılarının və sahibkarlarının istifadəsinə verdik," deyə vurğulayıb.

Isambard-AI-nin ilk tətbiq sahələrindən biri London Universitet Kolleci tərəfindən hazırlanan prostat xərçəngini aşkar edən sistemdir. Digər bir tətbiq isə Liverpul tədqiqatçılarının daha ekoloji və davamlı sənaye materiallarının kəşf edilməsinə kömək etməkdir.

Bununla belə, Isambard-AI-nin Britaniyada ən güclü süperkompüter olaraq qalma müddəti uzun sürməyə bilər. İyunda Baş nazir Keir Starmer-in rəhbərliyi ilə hökumət Edinburqda yerləşəcək və dünyanın az sayda ekzaskala sistemlərindən biri olacaq yeni bir süperkompüter üçün 750 milyon funt sterlinq ayıracağını açıqlayıb.