İlkin Qara Dəliklərin Kəşfi

Ceyms Uebb kosmik teleskopu, Böyük partlayışdan sonra yaranan ilkin qara dəliklərin mövcudluğunu təsdiqləyə biləcək ilk birbaşa sübut aşkar edib. Beynəlxalq astrofiziklər qrupu, Kembric Universitetindən Ignas Juodjbalisin rəhbərliyi ilə bu nəticəni əldə edib və araşdırmanın ilkin nəticələrini arXiv platformasında dərc edib.

QSO1 Objekti və Onun Xüsusiyyətləri

QSO1 adlandırılan kiçik qırmızı nöqtə, Böyük partlayışdan 600 milyon il sonra Reionizasiya dövründə aşkar edilib. Bu, teleskopun həmin dövrdə tapdığı yüzlərlə sirli “kiçik qırmızı nöqtələrdən” biridir. QSO1, qalaktikaların arasında yerləşən qravitasiya linzası vasitəsilə daha detallı şəkildə araşdırılıb. Bu linza, kosmik obyektləri böyüdərək onların xüsusiyyətlərini daha dəqiq öyrənməyə imkan yaradıb.

Kəşfin Əsas Faktları

Analizlər göstərib ki, QSO1, ulduz yığımı deyil, mərkəzində 50 milyon Günəş kütləsinə bərabər qara dəlik olan qalaktikadır. Qalaktikanın ölçüsü isə belə böyük qara dəlik üçün olduqca kiçikdir. Bu fakt, QSO1-in ilkin qara dəlik “toxumu” ola biləcəyini göstərir. İlkin qara dəliklər, Böyük partlayışdan dərhal sonra yaranan qara dəliklərdir.

Alternativ Ssenarilər

Alimlər bunun iki ssenari ilə izah edilə biləcəyini bildirir: ya bu, birbaşa kollaps nəticəsində yaranan qara dəlikdir, ya da Böyük partlayışın ilk saniyələrində formalaşan ilkin qara dəlikdir. Birbaşa kollaps qara dəliklərinin ultrabənövşəyi şüalar yayması gözlənilir, lakin QSO1-də bu müşahidə edilməyib. İlkin qara dəliklər isə adətən daha kiçik kütləyə sahib olur, lakin QSO1 intensiv akkreasiya və birləşmə prosesləri nəticəsində sürətlə böyümüş ola bilər.

Elmi Qiymətləndirmə Gözlənilir

Bu araşdırma hələ elmi ictimaiyyət tərəfindən tam qiymətləndirilməyib və iddia olduqca cəsarətlidir. Bununla belə, QSO1 və digər kiçik qırmızı nöqtələrin araşdırılması, kainatın yaranması haqqında yeni və maraqlı məlumatlar təqdim edə bilər.