Çin kosmosda sənaye inqilabına hazırlaşır

Çin alimləri şişmə və transformasiya edilə bilən kosmos modulu üzərində mühüm bir irəliləyiş əldə ediblər. Bu modul, kosmik stansiyalarda böyük miqyaslı istehsal üçün nəzərdə tutulub və orbitdə fabriklərin qurulması üçün yeni imkanlar yaradır. Modulun innovativ dizaynı onu sıxılmış vəziyyətdə kosmosa göndərməyə imkan verir. Orbitə çatdıqdan sonra isə şişərək geniş bir platformaya çevrilir.

ABŞ və Çin arasında kosmik rəqabət

ABŞ-ın "Artemida" Ay missiyası ilə bağlı gecikmələr fonunda Çin kosmik texnologiyalar sahəsində üstünlük qazanmaq üçün daha aktiv şəkildə çalışır. Kosmosda genişmiqyaslı istehsalın həyata keçirilməsi üçün ən böyük maneə raketlərin daşıma qabiliyyətidir. Lakin Çin tərəfindən hazırlanan yeni şişmə modul bu problemi aradan qaldıraraq kosmosda sənaye istehsalına təkan verəcək.

Modula dair texniki detallar

Çin Elmlər Akademiyası tərəfindən bazar ertəsi günü verilən açıqlamada, modulun sınaqları zamanı onun tam genişləndikdə iki metrdən böyük diametrə malik silindrik bir quruluş yaratdığı bildirilib. Sınaqlar zamanı modulun sərt konstruksiyalarla elastik yaşayış bölmələri arasında hermetik birləşmənin uğurla təmin edildiyi vurğulanıb. Həmçinin, mikroqravitasiya şəraitində modulu idarə olunan şəkildə genişləndirmək mümkün olub. Bu texnologiya kosmosda yüksək dəqiqlikli istehsal üçün sabit bir mühit yaratmağa imkan verir.

Ekspert rəyi və gələcək perspektivlər

Layihənin rəhbəri, Çin Elmlər Akademiyasının Mexanika İnstitutundan Yan İçyan bildirib ki, bu yeni texnologiya kosmosda sənaye istehsalını konseptual mərhələdən mühəndislik reallığına daşıyacaq. Onun fikrincə, şişmə struktur kosmosda bioloji dərmanların kütləvi istehsalı və yeni materialların yaradılması üçün ideal bir həll yoludur.

ABŞ şirkətləri də kosmik istehsal sahəsinə maraq göstərir

Amerikalı şirkətlər də kosmosda istehsal sahəsinə maraq göstərirlər. 2023-cü ildə Kaliforniyada yerləşən Varda Space Industries ilk orbital peyki W-Series 1-i uğurla orbitə göndərərək "dünyanın ilk kosmik fabriki"ni yaratdıqlarını elan etmişdi. Astroforge şirkəti isə kosmosda faydalı qazıntıların hasilatını həyata keçirərək Yer üzündəki məhdud resurslara olan asılılığı azaltmaq məqsədini güdür. Şirkətin baş direktoru Mett Cialic bu yanaşmanın planetimizin ekoloji tarazlığına müsbət təsir edəcəyini vurğulayıb.

Kosmosda liderlik uğrunda mübarizə

Çin kosmosda liderlik uğrunda ABŞ ilə rəqabətini gücləndirir. SpaceX-in Starship Ay eniş modulunun orbitdə yanacaq doldurma sınaqlarındakı gecikmələrə görə ABŞ-ın Ay proqramı ləngiyərkən, Çin mütəxəssisləri insanları Ay səthinə qaytarmaq yarışında öndə ola biləcəyini düşünür. Kosmosda istehsal isə bu iki nəhəng ölkə arasında rəqabətin daha da qızışdığı bir sahəyə çevrilir.