Elm və Kosmos
Çin Raketi İspaniya Səmasını İşıqlandırdı
29
Süni intellekt
Oxumaq vaxt alır?
Məqalələri dinləyə bilərsizBazar günü gecə saatlarında İspaniyanın cənub-şərq bölgələrindəki bir çox şəhərin səmasında parlaq bir atəş həlqəsi müşahidə edildi. Bu hadisə, 8 avqust tarixində buraxılmış Çin istehsalı Jielong-3 model raketinin Yer atmosferinə yenidən giriş zamanı parçalanmasından qaynaqlanıb. İspaniya Meteor və Meteorit Araşdırmaları Şəbəkəsinin (SPMN) təsdiqlədiyi bu hadisə, səmada parlaq bir işıq topunun yaranmasına səbəb olub.
SPMN tərəfindən verilən açıqlamada qeyd olunub ki, kosmik cihazların atmosferə yenidən giriş və parçalanma prosesi dəqiqələr çəkə bilər və bu, uzun və paralel trayektoriyalarla müşayiət olunur. Bu proses zamanı çoxsaylı parçalanma baş verir. Hadisə ilə bağlı qeydlər "X" sosial şəbəkəsində paylaşılıb.
Hadisənin şahidi olan bir çox sosial media istifadəçisi bu parlaq mənzərəni foto və video vasitəsilə sənədləşdirib. SPMN-nin verdiyi məlumata görə, bu tip hadisələr həm nadir, həm də vizual olaraq təsir edicidir. Parçalanan raketin atmosferdə yaratdığı işıq hadisəsi, Andalusiya, Aragon, Kastiliya-La Mança, Madrid, Bask bölgəsi, La Rioja, Navarra və Mursiya bölgələrində müşahidə edilib.
Hadisənin texniki izahı belədir: kosmik obyektlər, məsələn, raket parçaları yüksək sürətlə Yerə geri qayıdarkən atmosferlə təmas nəticəsində çox yüksək temperatur yaranır. Bu temperatur, obyektin səthini yandırır və aşındırır. Bu proses "ablasiya" adlanır. Eyni zamanda, bu yüksək istilik materialı kiçik parçalara bölür və obyektlə hava arasında enerji yığılır. Bu enerji qəfil sərbəst buraxıldıqda, səmanı işıqlandıran parlaq partlayışlar baş verir.
SPMN-nin açıqlamasında qeyd olunur ki, bu cür işıq hadisələri adətən elmi-fantastik filmləri xatırladır. Buna görə də, bu cür fenomendən yaranan yanlış anlaşılmaların qarşısını almaq üçün elmi izahatların verilməsi vacibdir.
Tanınmış astronom Conatan Makdauell, "X" sosial şəbəkəsində verdiyi açıqlamada, Çin tərəfindən buraxılmış Jielong-3 raketinin peykləri orbitə çıxarmaq üçün istifadə edildiyini bildirib. Bu tip raketlərin bir neçə mərhələsi var və onlar bir-birindən ayrılaraq Yerə qayıdır. Sonuncu mərhələ isə çox aşağı orbitdə qaldığı üçün atmosferlə təmas nəticəsində sürətini itirərək yenidən Yer atmosferinə daxil olub və İspaniya üzərində yanaraq parçalanıb. Bu cür aşağı orbitlərdə qalan mərhələlər, kosmik tullantıların illərlə orbitdə qalmasının qarşısını almaq üçün bu şəkildə idarə olunur.