Şanxayda 26 iyul tarixindən etibarən Ümumdünya Süni İntellekt Konfransı (WAIC) keçirilir. Bu konfrans hər il baş tutan bir tədbir olaraq, süni intellekt sahəsindəki mövcud tendensiyaları və yenilikləri müzakirə etmək üçün şirkətləri, startapları, siyasətçiləri və alimləri bir araya gətirir. Konfransda yalnız yeni texnologiyalar və məhsullar deyil, həm də etik məsələlər və normativ-hüquqi çərçivələr diqqət mərkəzindədir. Çinin Dövlət Şurasının baş naziri Li Qiang bu tədbirdə süni intellektin tənzimlənməsi sahəsində qlobal əməkdaşlıq təşəbbüsü ilə çıxış edib.

Çin süni intellekt sahəsində ən güclü modellərdən bəzilərini hazırlayıb. Ötən ilin sonunda Deepseek startapı "V3" adlanan modelini təqdim edib və bu model, OpenAI kimi istehsalçıların süni intellekt alətlərini bir sıra testlərdə qabaqlayıb. Digər bir yenilik isə "Moonshine AI" startapının "Kimi K2" modelini təqdim etməsidir. Bu model orta səviyyədən yüksək nəticələr göstərərək güclü performans nümayiş etdirib. Bununla belə, Çin süni intellekt modellərinin bir mühüm çatışmazlığı var: onlar sistemli şəkildə siyasi cəhətdən həssas mövzulardan yayınırlar. Bu, Çin internet tənzimləyicisinin süni intellekt sistemlərinin "sosializmin əsas dəyərlərinə" uyğun olmasını tələb etməsi ilə əlaqədardır. Nəticədə, bir çox modellər həssas suallara cavab verməkdən imtina edir, məsələn, 1989-cu ildə Tyananmen meydanında baş verən hadisələrə dair suallara. Qərb dövlətləri və texnologiya şirkətləri isə bu cür dövlət tənzimləməsini kəskin tənqid edirlər.

Li Qiang, açılış nitqində süni intellekt sahəsində mövcud vəziyyəti "həddindən artıq parçalanmış" kimi xarakterizə edib və ölkələr arasında daha güclü koordinasiyaya çağırıb. O, süni intellektin hazırlanması və təhlükəsizliyi üçün ümumi qaydalar toplusunu işləyib hazırlayacaq qlobal təşkilatın yaradılmasını təklif edib. İndiyə qədər ABŞ-da OpenAI kimi şirkətlər əsasən innovasiyaların inkişafını təmin etmək və dövlət müdaxiləsindən maksimum dərəcədə azad olmaq məqsədini güdürdülər. Avropa isə 2024-cü ildə qəbul etdiyi Süni İntellekt Qanunu vasitəsilə daha yüksək təhlükəsizlik və şəffaflıq təmin etməyə çalışır. Bu qanun potensial diskriminasiya, manipulyasiya və məlumatların qorunmasında boşluqlar kimi riskləri minimuma endirməyi hədəfləyir. Eyni zamanda, Avropa Birliyi innovasiyaların inkişafını dəstəkləməyi də nəzərdə tutur.

Pekin isə 2030-cu ilə qədər süni intellekt sahəsində lider mövqeyə yiyələnməyi planlaşdırır. Lakin bu səylər Çin və ABŞ arasında davam edən ticarət münaqişəsinin fonunda çətinləşir. Son aylarda Vaşinqton Çinə yüksək texnologiyalı məhsulların, o cümlədən NVIDIA istehsalı süni intellekt çiplərinin ixracına məhdudiyyətlər tətbiq edib. Bununla belə, iyulun ortalarında NVIDIA-nın rəhbəri Jensen Huang bildirib ki, "H20" çipi artıq yenidən Çində satışa çıxarıla bilər.

Konfrans zamanı Li Qiang süni intellektin yalnız güclü dövlətlərin müstəsna texnologiyasına çevrilməsinin qarşısını almaq barədə xəbərdarlıq edib. Çin öz təcrübə və texnologiyalarını, xüsusilə də Qlobal Cənub ölkələri ilə bölüşmək istəyini ifadə edib.