Çin taikonavtları kosmosda çatlamış pəncərəni necə təmir etdi?

Çatlamış pəncərə: Kosmosda təhlükə böyüyür

Çin taikonavtları* Zhang Lu və Wu Fei, dekabrın 9-da Tiangong kosmik stansiyasından kənarda səkkiz saatlıq bir kosmos gəzintisi edərək Shenzhou-20 kosmik gəmisinin çatlamış pəncərəsini yoxladılar. Bu pəncərə, kosmos zibilinin zərbəsi nəticəsində zədələnmişdi və ekipajın təhlükəsiz şəkildə Yerə qayıtmasını mümkünsüz etmişdi. Kosmos gəzintisi saat 18:45-də Pekin vaxtı (05:45 EST) başa çatıb.

*Qeyd: Kosmos proqramlarının iştirakçıları müxtəlif ölkələrdə fərqli adlandırılır. Məsələn, Rusiyada onlara “kosmonavtlar”, ABŞ-da “astronavtlar”, Çində isə “taykonavtlar” deyilir.

Çatlağın səbəbi və tədbirlər

Çinin Manned Space Agency (CMSA) tərəfindən verilən məlumata görə, çatlaq pəncərənin üç qatlı şüşəsinin ilk qatını keçib. Çatlağı qorumaq üçün xüsusi bir “yamaq” dekabr ayında Shenzhou-22 vasitəsilə kosmik stansiyaya göndərilib. Bu yamaq, pəncərənin gələcəkdə pilotsuz şəkildə Yerə qayıtması zamanı real məlumatların toplanmasını təmin edəcək. Shenzhou-22 həmçinin stansiyaya ərzaq və təzə məhsullar da gətirib.

Kosmos zibilləri: Artan təhlükə

Kosmos zibilinin yaratdığı risklər getdikcə böyüyür. Kiçik asteroid parçaları və mikrometeoroidlər, 28,000 kilometr/saat sürətlə hərəkət edərək kosmik stansiyalar və gəmilər üçün ciddi təhlükə yaradır. Çin, bu təhlükəni azaltmaq üçün Tiangong stansiyasına “zibil qoruma cihazı” quraşdırıb. Oxşar tədbirlər əvvəlki Çin kosmos gəzintilərində də görülüb.

İnsan həyatına təsiri

Kosmosdakı bu risklər yalnız texniki deyil, insan həyatını birbaşa təhlükəyə atır. Rusiyanın Soyuz MS-22 kosmik gəmisi də oxşar şəkildə zədələnmişdi və ekipajın Yerə qayıtması üçün yeni bir gəmi göndərilmişdi. Bu hadisələr, kosmosda təhlükəsizlik tədbirlərinin vacibliyini bir daha xatırladır.

Gələcəyə baxış

Kosmos zibilinin artması, beynəlxalq əməkdaşlıq və yeni texnologiyaların inkişafını zəruri edir. Çin, Tiangong stansiyası ilə bu sahədə öncül addımlar atır, lakin bu qlobal bir problem olaraq qalır.