Elm və Kosmos

Curiosity roveri Marsda maraqlı qaya forması aşkar etdi

2
Link kopyalandı

2

13.08.2025, 09:56

Süni İntellekt

Oxumaq vaxt alır?

Məqalələri dinləyə bilərsiz

NASA-nın Curiosity roveri Marsın Gale Kraterində yeni və maraqlı bir qaya formasını aşkar edib. Bu kiçik qaya forması sadəcə bir neçə santimetr ölçüsündədir və Yer okeanlarında yaşayan budaqlı mercanlara və ya şimşək yerə çarpdıqda yaranan fulguritlərə bənzəyir. Lakin Marsda nə okeanlar mövcuddur, nə də bu formanın fulgurit olduğu düşünülür. Buna baxmayaraq, bu qaya kainatda müxtəlif miqyaslarda təkrarlanan naxışların təsir edici nümunəsidir.

Alimlər bu qəribə qaya formasının bir zamanlar su ilə dolu mühitin məhsulu olduğunu təxmin edirlər. Qayanın çatlarına süzülən su, içində həll olmuş mineralları daşıyaraq, su çəkildikcə həmin mineralları çatlarda yerləşdirib. Nəticədə, minerallar quruyub sərtləşərək çatın formasını alıb. Marsda artıq səth suyu mövcud olmasa da, planetdə bol miqdarda toz və güclü küləklər var. Marsın qum fırtınaları bəzən bütün planetin üzünü aylarla örtə bilir. Bu fırtınalar Yer kürəsindən fərqli şəkildə güclü eroziya təsiri ilə səthi formalaşdırır.

Bu unikal qaya forması əsrlər boyu qum fırtınalarının təsiri ilə yaranıb. Marsın müxtəlif mineral tərkibinə malik qaya formaları bu eroziya prosesinə müxtəlif şəkildə reaksiya verir. Mercan formasına bənzəyən bu qaya halında, qum fırtınaları sedimentar materialı saxlayan matrisi aşındıraraq yalnız çatlarda toplanmış materialı geridə qoymuşdur. Beləliklə, qaya ilkin yaranma prosesinin tam əksi ilə formalaşıb.

Curiosity roveri Marsda buna bənzər digər maraqlı formalar da aşkar edib. Bunlar arasında qəribə, incə sütunlar, çiçəyə bənzəyən qaya, qurbağa yumurtasına bənzər köpüklü qaya və insan üzünə bənzəyən kiçik bir qaya forması var. Bu kəşflər Marsda geoloji və atmosferik proseslərin nə qədər unikal olduğunu bir daha sübut edir.

2
Link kopyalandı

Bir istifadəçi, ChatGPT-ni kalkulyatorda işə salmağı bacarıb! (VİDEO)

0:00 / 0:00