Marian çökəkliyində qeyri-adi kəşf

Alimlər Marian çökəkliyində, 3000 metr dərinlikdə yerləşən və parlaq mavi rəngi ilə diqqət çəkən vulkanik kütlədə həyat izləri aşkar ediblər. Bu tapıntı, həyatın mənşəyini anlamaq üçün yeni bir pəncərə açır.

Çətin şəraitdə həyat

Bu vulkanik kütlə, təbii ekosistemlər arasında ən yüksək pH səviyyələrindən birinə - 12-yə malikdir. İnsan dərisi ilə təmasda ciddi yanıqlar yarada bilən bu mühitdə bəzi mikrob-ekstremofillərin yaşadığı təsdiqlənib. Bremen Universitetindən olan üzvi geokimyaçı Florens Şubots deyir: 'Belə bir mühitdə həyatın mövcudluğu inanılmazdır, çünki biz düşünürük ki, ilkin həyat məhz bu cür ekstremal şəraitdə yaranıb.'

Əsas tapıntılar

Tədqiqat, 2022-ci ildə R/V Sonne ekspedisiyası zamanı götürülən nümunələr əsasında aparılıb. Vulkanik kütlə əsasən serpentinitdən ibarətdir və dəniz suyu ilə az təmasda olduğu üçün öz parlaq rəngini qoruyub saxlayıb. Serpentinit qatlarında bakteriya və arxeylərin hüceyrə membranlarından alınan yağlar aşkar edilib. Bu yağların yaxşı qorunmuş vəziyyəti, mikrobların bu ekstremal şəraitdə sağ qala bildiyini göstərir.

Həyatın mənşəyinə dair ipucları

Serpentinitlər, qida maddələri ilə kasıb olan digər dənizaltı mühitlərdə də xemosintetik həyatın mövcudluğunu dəstəkləyir. Bu mikroblar metandan enerji alır və sulfatı istehlak edərək kəskin qoxulu hidrogen sulfid yaradır. Şubots əlavə edir: 'Bu sistemdə metan istehsal edən mikrobların varlığı əvvəllər yalnız fərziyyə idi, lakin indi təsdiqləndi.'

Yeraltı həyatın əhəmiyyəti

Mütəxəssislərin hesablamalarına görə, dənizaltı həyat Yer biosferasının 15 faizini təşkil edir və planetin qida dövriyyəsinə mühüm töhfə verir. Lakin bu həyat formaları haqqında hələ çox az məlumatımız var. Tədqiqatçılar bu ekstremofilləri daha dərindən araşdıraraq, onların həyatın mənşəyi haqqında nə deyə biləcəyini öyrənməyi hədəfləyirlər.

Bu araşdırma 'Communications Earth & Environment' jurnalında dərc edilib.