Çilidə yerləşən NSF–DOE Vera C. Rubin Rəsədxanası, dünyanın ən böyük rəqəmsal kamerasının - 3,200 megapiksel gücündə olan cihazın ilk görüntülərini nümayiş etdirdi. Bu yeni rəsədxana on il ərzində inşa olunub və astronomik araşdırmalar sahəsində mühüm bir addım hesab olunur.

Rubin Rəsədxanası, Atakama Səhrasının kənarında, Cerro Paçon dağında, 2,646 metr yüksəklikdə yerləşir. Bu bölgə quru və sabit atmosferi ilə astronomik müşahidələr üçün ideal şərait yaradır. 800 milyon dollara başa gələn rəsədxananın əsas məqsədi kosmosla bağlı elmi araşdırmaları genişləndirməkdir.

Rəsədxananın sınaq mərhələsində çəkilmiş təsirli görüntülər arasında Trifid Dumanlığı və Lagun Dumanlığı kimi ulduz "beşikləri" yer alır. Bu dumanlıqlar Yerdən bir neçə min işıq ili uzaqlıqda yerləşir. Görüntülər, yeddi saat ərzində çəkilmiş 678 ayrı ekspozisiyanı birləşdirərək yaradılıb və əvvəllər görünməyən detallar rəngarəng şəkildə ortaya çıxıb.

NSF-nin direktoru vəzifəsini icra edən Brian Stone bu barədə deyib: “NSF–DOE Rubin Rəsədxanası indiyədək mövcud olan bütün optik teleskoplardan daha çox məlumat əldə edəcək. Bu möhtəşəm elmi obyekt vasitəsilə biz qaranlıq maddə və qaranlıq enerji kimi kosmik sirləri araşdıracağıq.”

Rubin Rəsədxanası, bu ilin sonlarında başlanması planlaşdırılan və on il davam edəcək "Kosmos və Zaman İrs Araşdırması" (LSST) adlı layihəni həyata keçirəcək. Layihənin məqsədi cənub səmasını hər üç-dörd gecədən bir xəritələndirməkdir. Bu geniş miqyaslı layihənin nəticəsində kainatın yüksək dəqiqlikli zaman keçidi görünüşü yaradılacaq və bir çox elmi kəşflər gözlənilir. Rəsədxananın açıqlamasına görə, bu görüntülər asteroidlər, kometlər, pulsasiya edən ulduzlar, supernova partlayışları, uzaq qalaktikalar və bəlkə də indiyədək görünməmiş kosmik fenomenləri ortaya çıxaracaq.

Rubin Rəsədxanası ilk 10 saatlıq müşahidəsi zamanı 2,100-dən çox əvvəllər aşkarlanmamış asteroid, həmçinin milyonlarla qalaktika və Samanyolu ulduzlarını qeydə alıb. Rubin Summit Əməliyyatlarının direktoru Sandrin Tomas komandasının bu görüntüləri dünya ilə paylaşmaqdan qürur duyduğunu bildirib: “Bu, bütün komandamız üçün qürurverici bir an. Hələ bir neçə ay ərzində testlər və tənzimləmə işləri aparılacaq, lakin bu gün əldə etdiyimiz hər şey bizi tam elmi əməliyyatlara bir addım daha yaxınlaşdırır. Bu, yalnız başlanğıcdır.”