Elm və Kosmos
Düyünlərdəki yeni kəşf: 100 illik fərziyyə çürüdü
13
Süni intellekt
Oxumaq vaxt alır?
Məqalələri dinləyə bilərsizRiyaziyyatçılar Düyün Nəzəriyyəsində Yeni Kəşfə İmza Atdılar
Riyaziyyatçılar düyün nəzəriyyəsində uzun illərdən bəri açıq olan bir fərziyyəni çürüdərək, yeni nəticələr əldə etdilər. Hilmar Wendt tərəfindən 1937-ci ildə irəli sürülən fərziyyə, iki düyünün birləşdirildiyi zaman onların sadəlik dərəcəsinin cəmi qədər mürəkkəb olacağına dair idi. Lakin bu yaxınlarda aparılan araşdırmalar bu fərziyyənin doğru olmadığını göstərdi.
Düyün Nəzəriyyəsi Nədir?
Düyün nəzəriyyəsi, topologiyanın bir sahəsi olaraq, düyünlərin strukturunu və onların unikallığını araşdırır. İki düyünün eyni olub-olmadığını müəyyən etmək üçün, onları kəsmədən və yenidən birləşdirmədən manipulyasiya etmək lazımdır. Düyünlərin əsas xüsusiyyətlərindən biri onların "sökmə nömrəsi"dir. Bu, bir düyünü sadə bir dövrəyə çevirmək üçün lazım olan minimum kəsim və yenidən birləşdirmə əməliyyatlarının sayıdır.
Hilmar Wendt Fərziyyəsi Çürüdülür
Nebraska-Lincoln Universitetindən Mark Brittenham və Susan Hermiller, düyün nəzəriyyəsində yeni bir nəticəyə imza atdılar. Araşdırmalarında biri üç sökmə nömrəsinə malik olan düyünü onun güzgü təsviri ilə birləşdirərək daha böyük bir düyün yaratdılar. Gözlənildiyi kimi bu düyünü açmaq üçün altı əməliyyat lazım olmalı idi, lakin araşdırma göstərdi ki, bu "mürəkkəb düyün" cəmi beş əməliyyatla, hətta daha az bir sayla açıla bilər.
Rutgers Universitetindən Kristen Hendricks bu nəticəni "tamamilə təəccübləndirici" adlandırdı. Onun fikrincə, bu kəşf düyünlərin mürəkkəblik anlayışında problemlər olduğunu göstərir.
Praktik Tətbiqlər
Düyün nəzəriyyəsi yalnız riyaziyyat sahəsində deyil, həm də biologiya və kimya sahələrində geniş tətbiqlərə malikdir. Məsələn, proteinlərin DNA ətrafında dolanması və molekulyar strukturların sabitliyi düyün nəzəriyyəsinin köməyi ilə araşdırılır.
Nəticə
Bu kəşf düyün nəzəriyyəsindəki anlayışlarımızı genişləndirmək üçün yeni imkanlar açır. Riyaziyyatçılar bu sahədə daha çox araşdırma apararaq, düyünlərin mürəkkəblik və sadəlik anlayışlarını daha dərindən başa düşməyə çalışırlar. Beləliklə, növbəti dəfə çətin bir qalstuk düyünü ilə mübarizə apardığınız zaman, bu düyünlərin arxasında gizlənən riyazi dərinliyi xatırlayın.