Drezden Texniki Universitetinin alimləri kosmosdakı buzlu səthlərdə işləyə bilən yeni lazer qazma texnologiyası hazırlayıblar. Bu texnologiya, ənənəvi "cryobot" adlanan istilik çubuqlarından daha az enerji sərf edərək buz əridə bilir. Tədqiqatçılar bu sistemi Acta Astronautica jurnalında dərc olunan bir məqalədə təqdim ediblər.

Lazer qazmanın üstünlükləri

Ənənəvi cryobot sistemləri kilovatlarla enerji tələb edir, lakin kosmik landerlərin enerji mənbələri adətən yüzlərlə vatla məhdudlaşır. Lazer qazma texnologiyası isə kiçik ölçülü və az enerji sərf edən həlli təklif edir. Lazerin buzla birbaşa fiziki təması olmadığından, sublimasiya yolu ilə buzu əridərək tərkibindəki hissəcikləri landerə çatdırır.

Tədqiqatın metodologiyası

Tədqiqatçılar 1550 nm dalğa uzunluğunda infraqırmızı lazeri vakuum kameralarında müxtəlif buz növlərində sınaqdan keçiriblər. İlk növ "təmiz" buzda lazer 20W enerji ilə saatda təxminən 1 metr qazma sürəti əldə edib. "Qranulyar" buzda bu sürət 1.7 m/saat, enerji sərfi isə 12.7W-a qədər azalıb. Ən təsirli nəticələr "tozlu" buzda əldə olunub: 50% toz tərkibli buzda lazer 10W enerji ilə saatda 3.1 metr qazma sürətinə nail olub.

Çətinliklər və gələcək inkişaf

Lazerin qazdığı deşik cəmi 6.15 mm genişliyində olub, bu da daha geniş tədqiqat avadanlıqlarının yerləşdirilməsini çətinləşdirir. Dərin deşiklərdə təzyiq artaraq buzun sublimasiya əvəzinə əriməsinə səbəb ola bilər. Bundan əlavə, qazma zamanı toz lazerin istiqamətləndirici güzgülərini çirkləndirə bilər. Bu problemlərin həlli üçün əlavə tədqiqatlar tələb olunur.

Nəticə

Bu lazer qazma texnologiyası kosmik tədqiqatlarda buzlu səthlərin araşdırılması üçün perspektivli bir addımdır. Gələcəkdə daha geniş sınaqlar və inkişaflarla sistemin effektivliyi artırıla bilər. Bir gün lazerlər Yupiterin aylarının buzlu səthlərini əridə bilər, lakin təəssüf ki, orada pişiklər lazer işığını qovmayacaq.