Yeni texnologiyanın mahiyyəti

Alimlər yeni natrium-ion (Na-ion) batareya texnologiyasını inkişaf etdirərək, elektrikli nəqliyyat vasitələri (EV) üçün daha təhlükəsiz və sərfəli alternativ təqdim ediblər. Bu batareyalar, hazırda geniş istifadə olunan litium-ion (Li-ion) batareyalarının potensial təhlükələrini aradan qaldırmaqla yanaşı, enerji şəbəkələrinin sabitliyini artırmağa imkan verə bilər.

Litium batareyalarının problemləri

Litium-ion batareyaları, telefonlardan elektrikli avtomobillərə qədər bir çox cihazda istifadə olunur. Lakin bu batareyalar "termal qaçış" adlı risklə üzləşir. Bu proses batareyanın qısaqapanma və ya fiziki zədələnmə nəticəsində öz-özünə istilik istehsal etməsinə səbəb olur. Üstəlik, litium batareyalarının üzvi maye elektrolitləri yüksək yanma riski daşıyır, bu da onların zədələnməsi zamanı yanğın və ya partlayışa səbəb ola bilər.

Natrium-ion batareyalarının üstünlükləri

Natrium-ion batareyaları daha sabit katod materiallarına malikdir və natrium ionlarının litium ionlarına nisbətən daha az elektrokimyəvi potensialı var. Bu, onların termal qaçışa daha az meylli olmasını təmin edir. Eyni zamanda, natrium litiumdan daha bol mövcuddur, bu da batareyaların istehsal xərclərini əhəmiyyətli dərəcədə azalda bilər.

Texnologiyanın çatışmazlıqları

Natrium-ion batareyalarının enerji sıxlığı litium-ion batareyalarından daha aşağıdır, bu da onların hər bir şarj arasında daha az müddət işləməsinə səbəb olur. Bundan əlavə, natrium-ion batareyaları daha tez köhnəlir, bu da onların ömrünü qısaldır. Lakin alimlər yeni texnologiya ilə bu problemləri həll etməyə çalışırlar.

Alimlərin irəliləyişi

Kanadanın Western Universitetindən professor Yang Zhao və komandası natrium-ion batareyalarında maye elektrolitləri sabit kükürd və xlor əsaslı bərk materialla əvəz ediblər. Bu material elektrolit kimi yüksək sabitlik və keçiricilik təmin edir. Alimlər 600 şarj dövründən sonra batareyanın 99.26% Coulomb səmərəliliyinə nail olduqlarını bildiriblər.

Tədqiqatın perspektivləri

Alimlər natrium-ion batareyalarının təhlükəsizlik və enerji sıxlığı arasında balans yarada biləcək istehsal üsulunu geniş miqyaslı tətbiq üçün inkişaf etdirməyi planlaşdırırlar. Bu batareyalar enerji sektoru üçün xüsusilə vacibdir, çünki onlar bərpa olunan enerji mənbələrinin saxlanılması və istifadəsini asanlaşdıra bilər.

İnsan həyatı üçün əhəmiyyəti

Natrium-ion batareyalarının daha ucuz və təhlükəsiz olması, elektrikli nəqliyyat vasitələrinin daha çox yayılmasına və enerji şəbəkələrinin sabitliyinə töhfə verə bilər. Çin şirkətləri, o cümlədən CATL və BYD, artıq bu texnologiyanı avtomobillər və enerji saxlanması üçün tətbiq etməyə başlayıblar. Bu inkişaf, həmçinin batareyaların təkrar emalını asanlaşdıraraq ekoloji təsirləri azalda bilər.

Natrium-ion batareyaları, litium-ion texnologiyasına alternativ olaraq enerji sektorunda yeni bir dövrün başlanğıcı ola bilər.