Elm dünyasını dəyişdirən 10 dahiyanə zəka

2025-ci ilin elmi qəhrəmanları: 'Nature's 10'

2025-ci il elmi dünyasında əlamətdar hadisələrlə yadda qaldı. 'Nature's 10' siyahısı, elmə və mühüm kəşflərə töhfə verən insanları tanıtmaq məqsədilə hazırlanıb. Bu siyahı, ilin ən təsirli araşdırmalarını və inkişaflarını formalaşdıran şəxsləri vurğulayır.

Susan Monarez: İctimai sağlamlığın müdafiəçisi

ABŞ Xəstəliklərə Nəzarət və Profilaktika Mərkəzinin direktoru Susan Monarez, yalnız bir aylıq vəzifədə olmasına baxmayaraq, sübutlara əsaslanan ictimai sağlamlıq siyasətinə dəstək verdiyi üçün işdən azad edildi. Bu addım, ABŞ-da böyük çalxalanmalar fonunda baş verdi.

Achal Agrawal: Geri çəkilmə detektivi

Hindistan universitetlərində elmi işlərin geri çəkilmə faizlərini araşdıran Achal Agrawal, şəxsi itkilərə baxmayaraq bu problemi ictimaiyyətə çatdırdı.

Tony Tyson: Teleskop vizyoneri

Tony Tyson, Vera Rubin Rəsədxanasının arxasında duran görkəmli fizikdir. Onun rəhbərliyi ilə teleskop, kainatın ən uzaq nöqtələrinə baxış imkanı yaradır.

Precious Matsoso: Pandemiya diplomatı

Precious Matsoso, ilk qlobal pandemiya müqaviləsinin yaradılmasında mühüm rol oynadı. Bu müqavilə, beynəlxalq əməkdaşlıq üçün yeni bir səhifə açdı.

Sarah Tabrizi: Huntington xəstəliyinin qəhrəmanı

Nevroloq Sarah Tabrizi, beynin məhv edici xəstəliyi olan Huntington xəstəliyinin müalicəsi üçün klinik araşdırmalara rəhbərlik edir.

Mengran Du: Dərin dalğıc

Çinli tədqiqatçı Mengran Du, Yer kürəsinin ən dərin heyvan ekosistemlərini araşdıraraq elmi dünyanı heyrətləndirdi.

Luciano Moreira: Ağcaqanad ferması qurucusu

Braziliyalı alim Luciano Moreira, xəstəliklə mübarizə aparmaq üçün milyardlarla ağcaqanad yetişdirir. Onun işi, ictimai sağlamlıq sahəsində inqilab yaradır.

Liang Wenfeng: Texnologiya disruptoru

Liang Wenfeng, maliyyə sahəsində qazandığı uğurlardan sonra DeepSeek adlı texnologiya şirkətini quraraq yeni bir dövr başlatdı.

Yifat Merbl: Peptid detektivi

Yifat Merbl, hüceyrə tullantılarında gizlənən immun sisteminin yeni bir tərəfini kəşf etdi. Onun işi, tibbi araşdırmalarda yeni üfüqlər açır.

KJ Muldoon: CRISPR körpəsi

Altı aylıq KJ Muldoon, fərdi CRISPR gen müalicəsi alan ilk insan olaraq tarixə düşdü. Onun müalicəsi, genetik terapiya sahəsində yeni bir dövrün başlanğıcıdır.

İnsan təsiri və gələcəyə baxış

Bu hekayələr, elm sahəsindəki irəliləyişlərin insan həyatına necə təsir etdiyini göstərir. 2025-ci ildə bu şəxslərin töhfələri, gələcək nəsillər üçün daha yaxşı bir dünya qurulmasına yardım edir. Elm və texnologiya sahəsindəki yeniliklər, həm cəmiyyətin, həm də fərdlərin həyatını dəyişdirir.