Elon Maskın Yeni Layihəsi: Grokipediya

Elon Mask və onun xAI şirkəti tərəfindən yaradılan yeni rəqəmsal ensiklopediya Grokipediya 27 oktyabr 2025-ci il tarixində istifadəyə verildi. Bu ensiklopediya, süni intellekt texnologiyası ilə hazırlanmış məzmunu ilə Vikipediyaya rəqib olmaq məqsədi daşıyır. İlk versiya olan 0.1 artıq 885000 tərif təqdim edir, halbuki Vikipediyanın ingilis dilindəki bazasında yeddi milyondan çox tərif mövcuddur.

Süni İntellektlə Dəstəklənən Məzmun

Vikipediyadan fərqli olaraq, könüllülər tərəfindən idarə edilməyən Grokipediya, tamamilə süni intellekt və Grok adlı yaradıcı süni intellekt köməkçisi tərəfindən generasiya olunan materiallardan ibarətdir. Hər bir səhifədə çoxsaylı mənbələrə istinad edilir ki, bu da onun obyektivliyini artıracaq bir amil kimi təqdim olunur. Mask bununla bağlı "Grok və Grokipediya həqiqəti, yalnız həqiqəti təqdim etmək üçün yaradılıb" deyə bildirib. Bundan əlavə, o qeyd edib ki, ensiklopediyanın proqram təminatı açıq kodludur və hər kəs ondan pulsuz istifadə edə bilər.

Tənqidlər və Qərəz İddiaları

Elon Mask əvvəlki illərdə dəfələrlə Vikipediyanı solçu aktivistlər tərəfindən idarə olunmaqda ittiham etmişdi və platformaya ianə etməməyi tövsiyə etmişdi. Grokipediya isə bu məsələni düzəltmək üçün yaradıldığı iddia olunur. Lakin yeni ensiklopediyanın məzmununda bəzi qərəzli yanaşmaların olduğu iddia edilir. Məsələn, Maskın özünə aid səhifədə onun müxtəlif mövzularda mübahisələrə təsir etdiyi və "ənənəvi mediadan sol meylli yanaşma səbəbindən tənqid olunduğu” qeyd edilir. Eyni zamanda, Black Lives Matter hərəkatına dair səhifədə həm hərəkatın milyonlarla insanı səfərbər etdiyi, həm də etirazların ABŞ tarixində ən bahalı zərər dəyən iğtişaşlara səbəb olduğu vurğulanır.

Gələcək Perspektivlər

Elon Mask, Grokipediyanın növbəti 1.0 versiyasının hazırkı versiyadan "on dəfə daha yaxşı" olacağını vəd edib. Bu layihə, xüsusilə sağçı dairələr tərəfindən alqışlanır. Məsələn, rus ideoloq Aleksandr Duqin, Grokipediya üzərindəki məqalələrin daha obyektiv olduğunu bildirib. Bununla belə, yeni platformanın obyektivliyi barədə mübahisələr davam edir.

Grokipediya, Vikipediyanın 2001-ci ildən bəri məşhur olan "neytral baxış nöqtəsi" prinsipinə alternativ olaraq, qərəzsiz məlumat təqdim edəcəyini iddia edir. Lakin, bəzi mütəxəssislər bu yeni platformanın da müəyyən qrupların təsiri altında qalacağından narahatdırlar. Görünür, rəqəmsal ensiklopediyaların gələcəyi təkcə informasiya mübadiləsi deyil, həm də informasiya müharibəsi müstəvisində gedəcək mübarizələrlə müəyyən ediləcək.