Astronomlar "James Webb" kosmik teleskopunun köməyi ilə kainatın yaranışından sonra, Böyük Partlayışdan sonrakı ilk milyard il ərzində mövcud olmuş 14 yeni "yatmış qalaktika" aşkarlayıblar. Bu qalaktikalarda ulduzların yaranma prosesi dayanıb. Alimlərin fikrincə, bu kəşf kainatın erkən tarixi və qalaktikaların təkamülünü daha yaxşı anlamağa imkan verir. Qalaktikalarda ulduzların formalaşmasının dayanmasının müxtəlif səbəbləri ola bilər. Qalaktikanın mərkəzində yerləşən və güclü şüalanma yayan superkütləli qara dəlik ulduzlararası qazı qızdıraraq qalaktikanı soyuq qazdan məhrum edə bilər. Soyuq qaz ulduzların yaranması üçün əsas komponentdir. Digər tərəfdən, yaxınlıqdakı qalaktikalar soyuq qazı özlərinə çəkə bilər ki, bu da yeni ulduzların yaranma prosesini dayandırır. Belə vəziyyətlərdə qalaktikalar tamamilə qeyri-aktiv və ya əbədi olaraq "yatmış" qalmaqda davam edə bilər. Bununla yanaşı, ulduzlararası soyuq qazın supernova partlayışları, güclü ulduz küləkləri və ya ulduz işığı ilə bağlı təzyiq nəticəsində qızdırılması və ya kənara atılması da qalaktikaların "yatmış" vəziyyətə keçməsinə səbəb ola bilər. Adətən, belə mərhələ 20-25 milyon il davam edir. Bundan sonra qalaktikada lazımi şərait yarandıqda ulduzların yaranma prosesi yenidən başlayır. Keçən il astronomlar kainatın mövcudluğunun ilk milyard ili ərzində 4 yatmış qalaktikanı aşkarlamışdılar. Onlardan üçünün kütləsi Günəşin kütləsindən bir milyarddan az, birinin isə 10 milyarddan çox idi. İndi isə astronomlar həmin dövrə aid 14 yeni yatmış qalaktika aşkarlayıblar. Bu qalaktikaların kütləsi Günəşin kütləsinin 40 milyonundan 30 milyardına qədər dəyişir. Alimlərin sözlərinə görə, erkən kainatda yatmış qalaktikaların kəşfi tamamilə gözlənilməz idi. Hesab edilirdi ki, gənc qalaktikalar aktiv şəkildə ulduz formalaşdırmalıdırlar. Sonrakı tədqiqatlar göstərdi ki, müşahidə olunan bütün yatmış qalaktikalar ulduz yaranmasını onlara baxılmasından 10-25 milyon il əvvəl dayandırıblar. Bu qalaktikalarda yeni ulduzların dövri olaraq yaranması baş verir və onlar ən azı 10-25 milyon il ərzində sakit qalırlar. Alimlərin fikrincə, qalaktikaların qeyri-aktiv vəziyyətə keçməsinə supernova partlayışları və ya güclü ulduz küləkləri səbəb olub. Lakin bu qalaktikalar yenidən ulduzların yaranmasına başlaya bilərlər, baxmayaraq ki, buna tam əminlik yoxdur. Hazırkı müşahidələr göstərir ki, qalaktikalar həmişəlik qeyri-aktiv hala gəlməməlidirlər. Yatmış qalaktikalar çox nadir rast gəlindiyi üçün onların bir çox xüsusiyyətləri hələ də sirr olaraq qalır. Astronomlar ümid edirlər ki, gələcək müşahidələr bu qalaktikalar haqqında daha çox məlumat verəcək.