Kolorado Universitetinin fizikləri insan gözü ilə görünə bilən bir zaman kristalı hazırladıqlarını elan etdilər. Zaman kristalları, atomların müəyyən hərəkətləri zamanla təkrar etdiyi kvant fenomenləridir. Bu yeni kristal dizaynı, smartfon LCD ekranlarında istifadə edilən maye kristallardan hazırlanmış şüşə hüceyrə əsasında yaradılıb. Tədqiqatçılar bu kristalın işıqla vurulduğu zaman 'psixodelik pələng zolaqları'na bənzər təkrarlanan naxışlar yaratdığını bildirirlər.

Zaman Kristallarının İdeyası

Zaman kristalları ilk dəfə Nobel mükafatı laureatı Frank Vilçek tərəfindən 2012-ci ildə təqdim edilmişdi. Bu kristallar, atomların zamanla mövqelərini dəyişdirdiyi üçün fizikanın simmetriya qaydalarını pozur. Lakin indiyə qədər zaman kristalları yalnız mikroskopik ölçüdə və qısa müddət ərzində müşahidə edilə bilmişdi.

Yeni Kristalın Dizaynı

Kolorado Universitetindən Hanqing Zhao və İvan Smalyukh, zaman kristallarının ölçüsünü artırmaq və daha uzun müddət davam etməsini təmin etmək üçün xüsusi bir metod tətbiq etdilər. Tədqiqatçılar maye kristalları xüsusi şəkildə sıxaraq molekulyar 'kink'lər yaratdılar. Bu 'kink'lər bir-biri ilə qarşılıqlı təsirə girərək atom kimi davranır və kristalların təkrarlanan naxışlar yaratmasına səbəb olur.

Praktiki Tətbiqlər

Bu zaman kristalı yalnız kvant fizikası sahəsində irəliləyiş deyil, həm də bir sıra praktiki tətbiqlər vəd edir. Məsələn, zaman su nişanları saxta pulları müəyyən etməkdə istifadə oluna bilər. Eyni zamanda, bu kristallar məlumat mərkəzləri üçün yeni imkanlar təqdim edə bilər.

Nəticə

Zaman kristallarının insan gözü ilə görünə bilən forması nadir bir kvant fenomenidir. Tədqiqatçılar bu kristalın tətbiq sahələrini məhdudlaşdırmaq istəmədiklərini bildirirlər. Bu kəşf fizikanın qəribə, lakin maraqlı tərəflərini nümayiş etdirir.