Elm və Kosmos
Fiziklərdən neytrino lazeri ideyası
39
Süni intellekt
Oxumaq vaxt alır?
Məqalələri dinləyə bilərsizMIT fizikləri neytrino lazeri adlanan yeni bir konsepsiya irəli sürüblər. Bu konsepsiya, radioaktiv atomların ultrasonik soyutma ilə kvant vəziyyətinə gətirilməsi əsasında neytrino şüalarının sürətli şəkildə yayılmasını təmin edə bilər. Neytrinolar, kütləyə malik ən bol hissəciklərdən biri olaraq, atomların parçalanması zamanı yaranır və çox nadir hallarda maddə ilə qarşılıqlı təsirə girirlər.
Neytrino Lazerinin Konsepsiyası
Fiziklər, radioaktiv atomları ultrasonik soyutma ilə temperaturu ulduzlararası məkanın temperaturundan daha aşağı səviyyəyə endirərək kvant vəziyyətinə gətirməyi təklif edirlər. Bu vəziyyətdə atomlar bir-biri ilə sinkron şəkildə parçalanır və neytrino şüaları daha sürətli şəkildə yayılır. Bu proses, adi lazer işığında olduğu kimi, neytrinoların sürətli və güclü yayılmasını təmin etməyi hədəfləyir.
Rubidium-83 ilə Təcrübələr
Araşdırma zamanı fiziklər təxminən 1000000 rubidium-83 atomunu tələyə salaraq ultrasonik soyutma ilə kvant vəziyyətinə gətirilməsini hesablayıblar. Normalda bu atomların yarı ömrü 82 gün olsa da, kvant vəziyyətində bu proses cəmi bir neçə dəqiqəyə başa çatır.
MIT professoru Joseph Formaggio bu metodun radioaktiv parçalanmanı sürətləndirmək üçün tamamilə yeni bir yanaşma olduğunu vurğulayıb. Onun fikrincə, bu konsepsiya neytrino istehsalını artırmaqla yanaşı, radioizotopların tibbi görüntüləmə və xərçəng diaqnostikasında istifadəsini də genişləndirə bilər.
Superradiasiya Fenomeni
Fiziklərin araşdırmaları superradiasiya fenomeninə əsaslanır. Bu fenomen, atomların sinkron vəziyyətə gəldiyi zaman daha çox foton və ya neytrino yayılmasına səbəb olur. Bu prinsipi radioaktiv atomlara tətbiq edərək, neytrino lazer konsepsiyası inkişaf etdirilib.
Gələcək Planlar
Fiziklər, bu konsepsiyanı kiçik masaüstü bir təcrübə ilə sınaqdan keçirməyi planlaşdırırlar. Bu təcrübə zamanı radioaktiv material lazerlər vasitəsilə soyudulacaq və Bose-Einstein kondensatına çevriləcək. Əgər bu metod laboratoriyada uğurla təsdiqlənərsə, neytrino lazeri yeni kommunikasiya forması və neytrino detektorları kimi istifadə edilə bilər.
İstifadə Perspektivləri
Formaggio və onun həmkarları, neytrino lazerinin yeraltı stansiyalarla birbaşa rabitə və radioaktiv izotopların tibbi məqsədlər üçün istifadəsi kimi geniş tətbiq imkanları təqdim edə biləcəyini düşünürlər. Onların fikrincə, bu texnologiyanın uğurlu tətbiqi gələcəkdə bir çox sahədə inqilabi dəyişikliklərə səbəb ola bilər.