George R.R. Martin Taxt-Tac Oyunları (Game of Thrones) və yazıçılar: AI sənayesində şok addım!

Məhkəmə qərarı: OpenAI-ə qarşı mübarizə davam edir

George R.R. Martin, 'Taxt-Tac Oyunları' seriyasının məşhur müəllifi, digər tanınmış yazıçılarla birlikdə OpenAI-ə qarşı müəllif hüquqlarının pozulması iddiası ilə məhkəmə prosesində iştirak edir. ABŞ-ın Cənub New York Dairə Məhkəməsinin baş hakimi Sidney Stein, OpenAI-nin bu iddianı rədd etmək üçün verdiyi müraciəti rədd etdi. Bu qərar, müəlliflərin iddialarını məhkəmədə irəli sürməsinə və OpenAI-nin öz müdafiəsini təqdim etməsinə imkan yaradır.

Müəlliflərin iddiaları: ChatGPT-nin sərhədləri aşması

Müəlliflər iddia edir ki, ChatGPT-nin təlim üçün istifadə etdiyi məlumat bazası, o cümlədən kitablar, müəllif hüquqlarını pozur. Hakim Stein, ChatGPT tərəfindən yaradılan 'A Song of Ice and Fire' seriyasının xülasəsini orijinal əsərlə müqayisə edərək, bu xülasənin əsərin tonunu və süjetini əhəmiyyətli dərəcədə təkrarladığını bildirib. Hətta ChatGPT-nin təqdim etdiyi davam romanı ideyaları da Martin-in əsərlərinə çox oxşar görünür.

Müəllif hüquqları və AI: Qarşıdurmanın kökü

Müəlliflərin iddiaları üç əsas arqument üzərində qurulub. Birincisi, ChatGPT-nin təlim məlumatlarının toplanması prosesinin müəllif hüquqlarını pozduğu iddiasıdır. İkincisi, təlim üçün istifadə olunan kitabların qeyri-qanuni yüklənməsi, 'kölgə kitabxanaları' adlanan qeyri-qanuni mənbələrdən əldə edildiyi ehtimalı ilə bağlıdır. Üçüncü arqument isə ChatGPT tərəfindən yaradılan mətnlərin orijinal əsərlərə çox oxşar olmasıdır. Bu, 'fair use' (ədalətli istifadə) prinsipi ilə ziddiyyət təşkil edir, çünki bu cür istifadə orijinal əsərin bazarına zərər verə bilər.

AI sənayesinin gələcəyi sual altındadır

Bu məhkəmə prosesi AI sənayesinin əsaslarını dəyişə bilər. Əgər müəlliflər qələbə qazanarsa, bu, AI modellərinin təlim üçün istifadə etdiyi məlumat bazalarının ciddi şəkildə məhdudlaşdırılmasına səbəb ola bilər. Digər tərəfdən, OpenAI və digər texnologiya şirkətləri 'fair use' prinsipini genişləndirməyə çalışırlar, lakin bu, müəllif hüquqları qanunlarının əsaslarını sarsıda bilər.

Müəlliflərdən Pulitzer mükafatçısı Michael Chabon, MacArthur mükafatı laureatı Ta-Nehisi Coates və Jia Tolentino kimi tanınmış şəxslər də bu mübarizədə iştirak edirlər. Onların mübarizəsi, AI sənayesinin gələcəyinə dair mühüm suallar doğurur: İnsan yaradıcılığı və texnologiyanın sərhədləri harada başlayır və harada bitir?

İnsan təsiri: Yaradıcılıq təhlükədədir

Bu məhkəmə prosesi yalnız texnologiya şirkətlərini deyil, həm də müəllif və sənətçilərin yaradıcılıq hüquqlarını qorumaq üçün geniş müzakirələrə yol açır. Müəlliflər, əsərlərinin AI tərəfindən 'istifadə edilməsi' ilə öz yaradıcılıqlarının dəyərsizləşdirildiyini hiss edirlər. Bu mübarizə, yalnız hüquqi bir dava deyil, həm də insan yaradıcılığını qorumaq üçün bir çağırışdır.