Gnosis Chain: Mübahisəli Hard Fork Dünyanı Dəyişəcəkmi?

Gnosis Chain-in mübahisəli hard fork qərarı

Noyabr ayında baş verən hack nəticəsində Gnosis Chain-də itirilmiş 9 milyon dolları bərpa etmək üçün mübahisəli bir hard fork həyata keçirilib. Bu addım, blokçeyn texnologiyasının əsas prinsiplərindən biri olan dəyişməzlik fəlsəfəsini sual altına qoyaraq kripto dünyasında geniş müzakirələrə səbəb olub.

Kontekst və Əsas Faktlar

Gnosis Chain-in validatorları bazar ertəsi son tarixdən əvvəl proqram təminatlarını yeniləyərək hard fork-u dəstəklədilər. Bu proses, hack nəticəsində itirilmiş vəsaitlərin bərpasını mümkün etdi. Lakin bu addım kripto ekosistemində ciddi fikir ayrılıqlarına səbəb oldu. Blokçeyn texnologiyasının əsas dəyərlərindən biri olan neytral və dəyişməz infrastruktur prinsipi bu qərarla bir daha müzakirə mövzusu oldu.

Gnosis Ltd.-nin icraçı direktoru Philippe Schommers, validatorları bu addımı dəstəkləməyə çağıraraq, gələcəkdə validatorların tranzaksiyaları senzura etməməli olduğunu və blokçeyn infrastrukturunun tamamilə "kor" olmalı olduğunu vurğulayıb. O, həmçinin bu gücün cəmiyyət tərəfindən necə və nə zaman istifadə olunmalı olduğu ilə bağlı geniş müzakirələrə ehtiyac olduğunu qeyd edib.

Tarixi Paralellər

Bu addım, Ethereum-un 2016-cı ildə baş verən oxşar vəziyyətdəki qərarını xatırladır. Həmin il "The DAO" adlı Ethereum əsaslı investisiya fondunun hack olunması nəticəsində 50 milyon dollar dəyərində 3.6 milyon Ether oğurlanmışdı. Ethereum icması hard fork həyata keçirərək bu hack-i geri çevirdi, lakin bu qərar blokçeyn dünyasında ciddi mübahisələrə və Ethereum Classic adlı ayrı bir zəncirin yaranmasına səbəb oldu.

Ekspertlərin Fikirləri və Cəmiyyət Reaksiyaları

GnosisDAO forumunda bəzi istifadəçilər bu qərarın blokçeyn fəlsəfəsinə zidd olduğunu bildiriblər. Serenita şirkətinin həmtəsisçisi Luca Winter, gələcəkdə oxşar halların baş verməsi halında qərarların daha sürətli və asanlıqla qəbul edilməsi üçün qaydaların müəyyən edilməsinə ehtiyac olduğunu vurğulayıb.

Digər bir istifadəçi isə bu addımın "dəyişməzlik fəlsəfəsində böyük bir dəyişiklik" olduğunu qeyd edərək, bunun təhlükəli presedent yarada biləcəyini və Gnosis Chain-i ənənəvi maliyyəyə yaxınlaşdıracağını söyləyib.

Gələcəyə Baxış

Gnosis Ltd.-nin texnologiya üzrə vitse-prezidenti Sebastian Bürgel, gələcəkdə baş verə biləcək hack hallarında DAO-nun qərar vermə prosesini asanlaşdıracaq bir çərçivənin hazırlanması üzərində işləyəcəyini bildirib. Bürgel, yanvar ayında bu çərçivənin ilkin layihəsini hazırlamağa başlayacağını və cəmiyyətin təsdiqinə təqdim edəcəyini qeyd edib.

İnsan Təsiri

Noyabr ayında baş verən hack nəticəsində Gnosis Chain-də 9 milyon dollar itirilib və bu, bir çox istifadəçinin maliyyə itkiləri ilə üzləşməsinə səbəb olub. Bu hard fork qərarı ilə bir çox istifadəçinin vəsaitləri bərpa edilsə də, qərarın blokçeyn dünyasında yaratdığı mübahisələr və etibar məsələləri hələ də davam edir.

Gnosis Chain-in bu addımı, kripto dünyasında texnoloji inkişafın etik prinsiplərlə necə balanslaşdırılmalı olduğu ilə bağlı vacib sualları gündəmə gətirdi.