Texnoloji İnkişaf
Günəş enerjisi ilə xmel yetişdirilməsi üçün innovativ sistem yaradıldı
17
Süni intellekt
Oxumaq vaxt alır?
Məqalələri dinləyə bilərsizÇuvaş Dövlət Universitetinin (ÇDU) alimləri, «Xevil» zavodunun mühəndisləri ilə birlikdə xmel yetişdirilməsi və günəş enerjisi istehsalını birləşdirən innovativ sistem hazırlayıblar. Bu yeni aqrovoltaik sistem, xmel yetişdirilməsində ilk dəfə tətbiq olunur. Universitetin verdiyi məlumata görə, sistemin əsas xüsusiyyəti günəş panellərinin xmel sahəsinin üzərində yerləşdirilməsi ilə həm bitkilər üçün kölgə yaratması, həm də elektrik enerjisi istehsal etməsidir. Bu, su istehlakını 29%-ə qədər azaltmağa və xmelin böyüməsi üçün optimal şərait yaratmağa imkan verir.
Sistemin test rejimində işləyən bir hissəsi Çuvaş Elmi-Tədqiqat Kənd Təsərrüfatı İnstitutunun təcrübə sahəsində, Çivilski rayonunun Təcrübə qəsəbəsində quraşdırılıb. Məlumatda qeyd olunur ki, bu sistem torpaqdan ikiqat istifadəni təmin edən innovativ bir yanaşmadır. Günəş panelləri torpağın səthi üzərində yerləşdirilərək həm kənd təsərrüfatı məhsulu istehsalını, həm də enerji istehsalını birləşdirir. Sistemin sadə və ucuz bir asma quruluşu var, və mövcud xmel sahələrinin infrastrukturu üzərində quraşdırıla bilir.
Sistemin mühəndisliyi, günəş panellərinin optimal sıxlıqda yerləşdirilməsi, hündürlüyü və əyilmə bucağının tənzimlənməsi ilə bitkilər üçün lazımi günəş işığı və kölgə balansını təmin edir. Vasilyevin sözlərinə görə, bu sistemdə «Xevil» zavodunun yerli istehsal günəş modulları, akkumulyator və enerji idarəetmə cihazları istifadə olunur. Sistem həmçinin dronların, elektrik traktorlarının və avtomatik suvarma sistemlərinin enerji ilə təmin edilməsinə imkan yaradır. Çuvaş Elmi-Tədqiqat Kənd Təsərrüfatı İnstitutunun xmel sahələri tam günəş panelləri ilə təmin olunduqda, illik elektrik enerjisi istehsalı təxminən 1500 MWh təşkil edəcək. Bu enerji, xmel yetişdirilməsində texnoloji proseslərin avtomatlaşdırılması və robotlaşdırılması üçün istifadə edilə bilər.
Dünya təcrübəsində aqrovoltaik sistemlər daha çox kartof və buğda yetişdirilməsində, nadir hallarda isə meyvə bağlarında və üzüm sahələrində tətbiq olunur. Xmel yetişdirilməsində bu cür sistemin tətbiqi ilk dəfədir ki, həyata keçirilir.