Günəş sisteminin hərəkət sürətində şok kəşf

Astronomların yeni araşdırması Günəş sisteminin kosmosda üç dəfə daha sürətli hərəkət etdiyini ortaya çıxarıb. Bu nəticələr kainatın strukturu, tərkibi və inkişafını izah edən standart kosmologiya modelini sual altına qoyur.

Araşdırmanın detallarına baxış

Tədqiqat qrupu bu nəticəyə Low Frequency Array (LOFAR) radio teleskop şəbəkəsi və iki digər radio teleskopdan istifadə edərək gəlib. Onlar radio qalaktikaların paylanmasını xəritələşdirərək Günəş sisteminin hərəkətini ölçüblər. Radio qalaktikalar, normal ulduz strukturlarından kənara çıxan güclü radio dalğaları yayması ilə seçilir. Bu dalğalar kosmik qaz və tozdan keçərək, digər elektromaqnit şüalanma növlərindən fərqli olaraq, udulmadan müşahidə edilə bilər.

Tədqiqat rəhbəri Lukas Böhme bu barədə deyib: "Analizimiz göstərir ki, Günəş sistemi hazırkı modellərin proqnozlaşdırdığından üç dəfə daha sürətli hərəkət edir. Bu nəticə standart kosmologiyaya əsaslanan gözləntilərlə ziddiyyət təşkil edir və əvvəlki fərziyyələrimizi yenidən nəzərdən keçirməyə məcbur edir."

Kosmik modellərə təsir

Araşdırma zamanı radio qalaktikaların paylanmasında 3.7 dəfə güclü bir anizotropiya, yəni qeyri-bərabərlik aşkar edilib. Bu, Böyük Partlayışdan bəri kainatın inkişafını izah edən standart kosmologiya modelinin proqnozları ilə uyğun gəlmir. Bu nəticələr daha əvvəl infraqırmızı müşahidələrdə qeydə alınmış kvazarlarla da uyğunluq göstərir. Kvazarlar superkütləli qara dəlikləri qidalandıran, ətraf materialın yaydığı enerji ilə parlayan obyektlərdir.

Tədqiqatçı Dominik J. Schwarz isə belə deyib: "Əgər Günəş sistemi həqiqətən bu qədər sürətlə hərəkət edirsə, kainatın genişmiqyaslı strukturu ilə bağlı əsas fərziyyələri yenidən nəzərdən keçirməliyik. Alternativ olaraq, radio qalaktikaların paylanması düşündüyümüz qədər bərabər olmayabilir. Hər iki halda, mövcud modellər ciddi şəkildə sınağa çəkilir."

İnsanlıq üçün əhəmiyyəti

Bu kəşf yalnız elmi modelləri dəyişdirmək riskini daşımır, həm də kainatı anlamağımızı kökündən dəyişə bilər. Bu, Günəş sisteminin hərəkətinin təsirini başa düşməyimiz üçün yeni imkanlar açır. İnsanlar üçün bu, kainatın daha geniş miqyasda necə işlədiyini anlamaq və kosmik səyahətlərdə daha dəqiq naviqasiya sistemləri yaratmaq üçün yeni yollar təklif edə bilər.

Tədqiqatın nəticələri 10 noyabr 2025-ci il tarixində Physical Review Letters jurnalında nəşr edilib.