Avropa Kosmik Agentliyinin rəhbərliyi ilə həyata keçirilən Solar Orbiter missiyası, Günəşə ən yaxın məsafədən müşahidələr edərək Günəşdən çıxan enerjili hissəciklərin (Günəş enerjili elektronları - SEE) davranışını və mənşəyini araşdırıb. Alimlər, Günəşdə baş verən partlayışlar və koronal kütlə atılmaları (CME) zamanı bu hissəciklərin necə yayıldığını öyrəniblər.

Günəşdəki Enerji Partlayışları

Günəş, kosmosdakı ən güclü enerji hissəcik sürətləndiricisidir. Günəşdən çıxan hissəciklər, fərqli mənşələr və xüsusiyyətlərə malikdir. Tədqiqatın rəhbəri, Almaniyanın Potsdam şəhərindəki Leibniz Astrofizika İnstitutunun heliotədqiqatçısı Aleksandr Varmutun sözlərinə görə, "İmpulsiv" hadisələr zamanı hissəciklər Günəş səthindən qısa müddətlik partlayışlarla ayrılır, "gradual" hadisələr isə geniş sahələrdə və daha uzun müddət ərzində yayılan hissəciklərlə xarakterizə olunur.

Solar Orbiter-in Rolu

Solar Orbiter, Günəşə 42 milyon kilometr qədər yaxınlaşaraq bu hissəcikləri "yerində" ölçə bilib. 2020-2022 illəri arasında aparılan müşahidələr əsasında 300-dən çox SEE hadisəsi araşdırılıb. Bu məlumatlar, hissəciklərin Günəşdəki mənşə nöqtələrini və fəaliyyətlərini daha dəqiq müəyyən etməyə imkan yaradıb. Varmut bildirib ki, "Bu cür dəqiqlik yalnız Solar Orbiter-in təchizatı və unikal orbit xüsusiyyətləri sayəsində mümkün olub."

Yeni Detallar və Təhlillər

Tədqiqatlar göstərib ki, hissəciklərin kosmosda hərəkəti zamanı qarşılaşdıqları turbulentlik, onların istiqamətini dəyişir və aşkarlanmasında gecikmələrə səbəb olur. Bu fenomen, Günəşdəki partlayışların kosmosdakı müşahidələri ilə sinxronlaşdırılmasına mane olur. Heliotədqiqatçı Laura Rodrigez-Qarsianın sözlərinə görə, "Bu gecikmə hissəciklərin yayılma xüsusiyyətlərindən qaynaqlanır, buraxılış vaxtından deyil."

Tədqiqatın Əhəmiyyəti

Solar Orbiter-in əldə etdiyi məlumatlar, yalnız Günəşin iş prinsipini anlamaq baxımından deyil, həm də kosmosdakı missiyaları qorumaq üçün əhəmiyyətlidir. ESA layihəsinin elmi əməkdaşı Daniel Müller qeyd edib ki, "Bu biliklər, gələcəkdə kosmik gəmiləri və astronavtları Günəşdən gələn enerjili hissəciklərdən qorumaqda kömək edəcək."

Tədqiqatın nəticələri "Astronomy & Astrophysics" jurnalında dərc olunub.