Honeywell-in Yeni SURF-A Texnologiyası

Honeywell Aerospace mühəndisləri uçuş-enmə zolaqlarında toqquşma risklərini azaltmaq məqsədilə yeni bir texnologiya üzərində çalışırlar. SURF-A adlanan bu sistem, pilotlara kritik hallarda əvvəlcədən xəbərdarlıq etmək üçün nəzərdə tutulub. Sistem, 30 saniyə və 15 saniyə öncə səsli siqnallar göndərərək 'uçuş-enmə zolağında trafik' mesajı ilə pilotları məlumatlandırır.

Sınaqlar və İstifadə Məqsədi

SURF-A sisteminin sınaqları Kansas City Downtown hava limanında baş tutub və Topeka, Kansas istiqamətində həyata keçirilib. Test zamanı bir Gulfstream təyyarəsi uçuş-enmə zolağında yerləşdirilib və sistemin xəbərdarlıq siqnalları sınaqdan keçirilib. Pilotlar siqnalları eşidərək manevr edib və toqquşmanın qarşısını almağa nail olublar.

Honeywell-in nümayəndəsi Doug Rybczynski bildirib ki, "15-30 saniyəlik xəbərdarlıq uçuş sürətində böyük əhəmiyyət daşıyır." Bu texnologiya, 2023-cü ildə Austin-Bergstrom Beynəlxalq Hava Limanında baş vermiş insidentə bənzər halların qarşısını almağı hədəfləyir. Həmin insident zamanı FedEx təyyarəsi eniş edərkən Southwest Airlines təyyarəsi ilə az qala toqquşmuşdu.

Texnologiyanın Əsasları və Planlar

SURF-A sistemi, 2008-ci ildən Federal Aviasiya Administrasiyası (FAA) tərəfindən tələb olunan "Smart X" texnologiyasına əsaslanır. Bu texnologiya, təyyarələrin sürətini və trayektoriyasını öncədən müəyyən etməyə imkan verir. Honeywell mühəndisləri 2020-ci ildən bu sistem üzərində işləyirlər və sistemin 2026-cı ildə kommersiya uçuşlarında istifadəyə verilməsi planlaşdırılır.

Statistik Göstəricilər və FAA-nın Təklifləri

FAA-nın məlumatına görə, 2024-cü ildə 1664 uçuş-enmə zolağı insidenti qeydə alınıb ki, bunlardan 7-si ciddi toqquşma riski daşıyıb. 2025-ci ildə isə bu rəqəm 657-ə qədər azalıb. FAA, belə halların qarşısını almaq üçün hava limanı infrastrukturunun təkmilləşdirilməsini və əlavə işarələr, işıqlandırma və yol nişanlarının artırılmasını təklif edir.

Honeywell isə vurğulayır ki, pilotlar bu cür halların qarşısını almaqda sonuncu müdafiə xəttidir. Yeni SURF-A texnologiyası isə bu müdafiəni daha da gücləndirmək üçün nəzərdə tutulub.