Retrograd Planetlərin Araşdırılması

Astronomlar, ikili ulduz sistemlərindəki retrograd orbitə malik planetlərin formalaşma və təkamül proseslərini daha yaxşı anlamaq üçün yeni bir araşdırma həyata keçiriblər. Bu araşdırma "Nature" jurnalında dərc olunub və retrograd orbitə malik planetlərin yaranma xüsusiyyətlərini araşdırır.

Nu Octantis Sistemi

Tədqiqatda nu Octantis (nu Oct) adlı ikili ulduz sistemində yerləşən bir planet öyrənilib. Bu sistem Yerdən təxminən 22.54 parsek (73.5 işıq ili) uzaqlıqdadır. Nu Oct A adlı ulduz Günəşdən təxminən 1.5 dəfə böyükdür, nu Oct B isə Günəşdən iki dəfə kiçikdir. Planet nu Oct A ətrafında dövr edir və 2.19 Yupiter kütləsinə malikdir. Planetin orbital dövrü 402 gün, ulduzdan olan məsafəsi isə 1.24 astronomik vahiddir.

Retrograd Orbitin Təsdiqi

Tədqiqatçılar Avropa Cənub Rəsədxanasının HARPS spektroqrafından istifadə edərək nu Oct A b-nin retrograd orbitə malik olduğunu təsdiqləyiblər. Bundan əlavə, sistemdəki kiçik ulduzun ağ cırtdan olduğunu aşkar ediblər. Bu kəşf, sistemin tarixi və planetin yaranma prosesləri haqqında əhəmiyyətli məlumatlar təqdim edir.

Planetin Yaranma Fərziyyələri

Araşdırma planetin yaranması ilə bağlı iki fərziyyə irəli sürüb:

1. Planet, nu Oct B-nin ağ cırtdana çevrilməsi nəticəsində yaranan qalıq diskdə formalaşıb.
2. Planet əvvəlcə normal orbitdə olub və nu Oct A-nın cazibə qüvvəsi ilə tutulub.

Əhəmiyyəti

Nu Oct A b-nin retrograd orbit xüsusiyyəti, ekzoplanetlərin ikili və çoxlu ulduz sistemlərində yaranma və təkamül proseslərini anlamaqda mühüm rol oynaya bilər. Məsələn, Günəş sistemimizdə Venera və Uran retrograd fırlanma hərəkətinə malikdir, lakin onların orbitləri proqrad olaraq qalır. Retrograd orbitə malik olan başqa ekzoplanetlər HAT-P-7b və WASP-17b-dir.

Gələcək Araşdırmalar

Alimlər gələcəkdə ikili ulduz sistemlərindəki planetlərin yaranma prosesləri ilə bağlı yeni kəşflər etməyi gözləyirlər. Bu səbəbdən elm araşdırmaları davam etməlidir.