Elm və Kosmos
İnsanlığın Altıncı Hissinə Aid Yeni Kəşf: Bağırsaqlarımızdan Gələn Siqnallar
15
Süni intellekt
Oxumaq vaxt alır?
Məqalələri dinləyə bilərsizDuke Universitetinin alimləri tərəfindən aparılan yeni araşdırma, insanın altıncı hissinə aid maraqlı bir kəşfi ortaya çıxarıb. Bu kəşf, bağırsaqlarımızda yerləşən mikrobiomanın beynimizlə birbaşa ünsiyyət qurduğunu göstərir. Bu mikrob dünyası, təkcə həzmi və immun sistemimizi deyil, həm də davranışlarımızı və iştahımızı tənzimləyə bilər.
Araşdırma, bakteriyaların hərəkət üçün istifadə etdiyi "flagella" adlı quyruq strukturundan sərbəst buraxılan "flagellin" adlı qədim bir protein üzərində cəmləşib. Alimlər, bağırsaqlardakı neyronlara oxşar "neyropod" adlı hüceyrələrin bu proteini hiss edə bildiyini və bunun iştahı azaldan bir reaksiyaya səbəb olduğunu müəyyən ediblər. Bu proses, vagus siniri vasitəsilə beyinə siqnallar göndərir. Vagus siniri, insan bədənindəki ən uzun avtonom sinir sistemlərindən biridir və bağırsaq-beyin əlaqəsinin əsas yollarından biri hesab olunur.
Araşdırmanın baş müəllifi Diego Bohórquez, "Bədənimizin mikrob nümunələrini yalnız immun və ya iltihabi cavab kimi deyil, həm də real vaxtda davranışı yönləndirən bir sinir reaksiyası olaraq hiss edə biləcəyini öyrənmək istədik," deyə bildirib.
Təcrübə çərçivəsində alimlər, gecə boyunca ac saxlanılan siçanlara bağırsaqlarına flagellin dozası tətbiq ediblər. Nəticədə, siçanların gözlənildiyindən daha az yemək yediyi müşahidə olunub. Eyni təcrübə TLR5 adlı reseptor çatışmazlığı olan siçanlarda aparıldıqda, siçanlar iştahlarını itirməyib və sürətlə çəki qazanıblar. Bu, bağırsaq-beyin əlaqəsinin insanlarda və digər məməlilərdə "toxluq hissi" yaratmaqda mühüm rol oynadığını göstərir.
Alimlər bu hissi "neyrobiotik hiss" adlandırırlar və bunun insanın altıncı hissəsi ola biləcəyini iddia edirlər. Bununla belə, insan mikrobioması 100 trilyon mikrob hüceyrəsindən ibarət çox mürəkkəb bir mühitdir və bu mikrobların qidalanma, həyat tərzi və ətraf mühitdən təsirləndiyi məlumdur. Alimlərin növbəti addımı, müxtəlif dietlərin mikrobiomaya necə təsir etdiyini araşdırmaq olacaq.
Bohórquez, "Gələcəkdə bu araşdırmanın daha geniş elmi icmaya, mikrobların davranışımıza necə təsir etdiyini izah etməkdə faydalı olacağını düşünürəm. Bu, xüsusilə piylənmə və ya psixiatrik pozğunluqlar kimi vəziyyətlərdə mühüm bir ipucu ola bilər," deyə əlavə edib.