Astronomlar Günəş Sistemində nadir bir fenomenin şahidi olublar: 3I/ATLAS və ya C/2025 N1 adlanan kometabənzər cisim Yupiterin orbitindən keçərək Günəşə doğru hərəkət edir. Bu cisim, astronomik müşahidələr zamanı indiyə qədər aşkar edilmiş üçüncü ulduzlararası obyekt kimi qeydə alınıb.

Cismin Yerdən kənar mənşəyi onun qeyri-qapalı hiperbolik trayektoriyası ilə təsdiqlənir. Bu trayektoriya onun Günəşin cazibə qüvvəsi ilə tutulmayacağını və Günəş Sisteminə xaricdən daxil olduğunu göstərir. Əvvəlki iki ulduzlararası obyekt — 'Oumuamua (1I, 2017-ci ildə aşkar edilmişdir) və 2I/Borisov (2019-cu ildə görülmüşdür) — ilə müqayisədə, 3I/ATLAS çox daha qədim ola bilər.

Hal-hazırda 3I/ATLAS Yupiterin orbitindədir və oktyabr ayında Yer orbitinə ən yaxın məsafəyə çatacağı gözlənilir. O, saniyədə 68 kilometr sürətlə hərəkət edir və quyruğu ilə qaz və toz yaydığı müşahidə edilib. Bu xüsusiyyət, onun komet kimi davrandığını, asteroiddən fərqli olaraq qaz və toz buraxdığını təsdiqləyir.

Cisim ilk dəfə 1 iyul tarixində Çilidə yerləşən və NASA tərəfindən maliyyələşdirilən ATLAS (Asteroid Terrestrial-impact Last Alert System) teleskopu ilə aşkar edilib. ATLAS astronomları gündəlik olaraq maraqlı obyektləri Beynəlxalq Astronomiya İttifaqının Kiçik Planet Mərkəzinə təqdim edirlər. Bu cisim əvvəlcə adi bir obyekt kimi görünsə də, daha sonra onun ulduzlararası mənşəyi təsdiqlənib.

Astronomlar indi bu obyektin tərkibini, ölçüsünü, formasını və Günəşin istiliyinə məruz qaldıqda necə dəyişdiyini araşdırmağa çalışacaqlar. Bu tədqiqatlar, cismin formalaşdığı protoplanet diskinin şəraitləri haqqında daha çox məlumat verə bilər. Yeni Zelandiyanın Kenterberi Universitetindən astronom Mişel Bannister, bu cür obyektlərin araşdırılmasının astronomiyada transformativ imkanlar yaratdığını bildirib.

3I/ATLAS-ı müşahidə etmək üçün dünya miqyasında teleskoplar və kosmik müşahidə qurğuları işə salınacaq. Bu araşdırmalar, ulduzlararası obyektlərin formalaşma və təkamül prosesi ilə bağlı əhəmiyyətli elmi məlumatlar təqdim edə bilər.