Elm və Kosmos
“İonosfer-M” peyklərinin yeni cütlüyü müşahidələrin dəqiqliyini iki dəfə artıracaq
15
Süni intellekt
Oxumaq vaxt alır?
Məqalələri dinləyə bilərsizRusiya Elmlər Akademiyasının (RAN) Kosmik Tədqiqatlar İnstitutunun (İKİ) mütəxəssisləri “İonosfer-M” peyklərinin üçüncü və dördüncü cütlüyünü orbitə çıxarmağı planlaşdırır. Bu yeni peyklər indiki peyklərin yerləşdiyi orbitə perpendikulyar müstəvidə fəaliyyət göstərəcək. Bu isə ionosferin daha dəqiq və yüksək məkan təsvirini təmin edəcək. Bu barədə layihənin elmi rəhbərinin müavini, maqnitosfer proseslərinin fizikasının laboratoriya müdiri Mixail Moqilevski məlumat verib.
"Yeni cütlüyün orbitə çıxarılması yaxınlaşır. Onlar indiki peyklərin orbitinə perpendikulyar müstəvidə hərəkət edəcəklər. Bu, ionosferin vəziyyəti ilə bağlı daha sıx ölçmə şəbəkəsini və daha yüksək dəqiqliyi təmin edəcək," - deyə Moqilevski bildirib. Onun sözlərinə görə, bu cür ölçmələr radio dalğalarının yayılması, radio rabitə, radionaviqasiya və digər sahələrlə bağlı praktiki məsələlərin həlli üçün vacibdir.
Yeni peyklərin digər bir xüsusiyyəti isə üzərlərində yerləşdirilən ozonometr cihazıdır. İlk “İonosfer-M” peyklərində bu cihaz mövcud deyildi. Moqilevski qeyd edib ki, ozonometr cihazı ozon qatının sıxlığını ölçür ki, bu da həm fundamental elm, həm də praktiki tətbiqlər üçün əhəmiyyətlidir. Ozon qatının formalaşma mexanizmləri, sıxlığın Günəş şərtlərinə görə dinamikası və digər proseslərin izlənməsi üçün bu cihaz vacibdir. Bundan əlavə, ozon qatının müşahidəsi bioloji proseslərdə mühüm rol oynayır. Rusiya bu cür uzunmüddətli və geniş miqyaslı ölçmələri hələ həyata keçirməyib, dünya üzrə isə bu ölçmələr məhdud şəkildə aparılıb.
“İonosfer-M” peykləri ionosfer və Günəş müşahidələri, həmçinin kosmik hava şəraitinin monitorinqi üçün nəzərdə tutulmuş “İonozond” kosmik kompleksinin bir hissəsidir. Bu kompleksin tərkibində dörd peyk olacaq. İlk iki peykin buraxılışı keçən ilin noyabrın 5-də həyata keçirilib. İkinci cütlüyün isə iyul ayının sonuna qədər orbitə çıxarılması planlaşdırılır.