Elm və Kosmos
JWST: İlkin Qara Dəliklərin Sübutu Tapıldı
2
Süni İntellekt
Oxumaq vaxt alır?
Məqalələri dinləyə bilərsizJWST Kosmosun İlk Dövrlərinə İşıq Salır
JWST teleskopu, Kainatın yaranmasından 600 milyon il sonra müşahidə edilən QSO1 adlı obyektin 50 milyon Günəş kütləsinə bərabər bir qara dəlik olduğunu göstərə bilər. Bu, ilkin qara dəliklərin mövcudluğuna dair ilk birbaşa sübut ola bilər.
QSO1 və İlkin Qara Dəliklər
Astrofizik Ignas Juodžbalis rəhbərliyində beynəlxalq bir tədqiqat qrupu QSO1 obyektini araşdıraraq onun kütləsini ölçüb. Nəticələr göstərir ki, bu obyekt, Kainatın yaranmasından dərhal sonra formalaşmış ilkin qara dəlik ola bilər. QSO1-in kütləsi təxminən 50 milyon Günəşə bərabərdir, lakin ətrafındakı qalaktika bu qədər böyük bir qara dəlik üçün nəzərdə tutulan ölçüdən xeyli kiçikdir.
Gravitasiya Linzası və Yeni Müşahidələr
QSO1 obyektinin müşahidəsi, gravitasiyanın linza effekti ilə mümkün olub. Bu fenomen, böyük qalaktika klasterlərinin arxasında olan işığı böyüdərək daha aydın müşahidələrə imkan verir. Tədqiqatçılar, QSO1-in işığını analiz edərək onun dövriyyə əyrisini hesablaya biliblər. Bu ölçü, obyektin kütləsini və mərkəzindəki qara dəliyi təsdiqləyir.
İlkin Nəticələr və Alternativ İzahlar
Tədqiqatçılar bildirirlər ki, QSO1-in dövriyyə əyrisi ulduz klasterləri nəzəriyyəsi ilə uyğun gəlmir. Əksinə, bu obyekt, qalaktikanın ətrafında dövr edən bir qara dəlik kimi görünür. Bu, Kainatın ilk dövrlərində qalaktikaların qara dəliklər ətrafında formalaşdığı fikrini gücləndirir.
İlkin Qara Dəliklərin Mövcudluğu
Tədqiqatçılar iki fərziyyə irəli sürürlər: birincisi, QSO1, birbaşa çöküş qara dəliyi ola bilər; ikincisi isə, bu obyekt ilkin qara dəlik ola bilər. Hər iki ssenari daha çox araşdırma tələb edir. Tədqiqatın nəticələri hələ də rəy prosesindən keçir və gələcəkdə bu sahədə daha çox məlumat əldə edilə bilər.
Kainatın İlk Dövrlərinə Dair Yeni Perspektivlər
JWST teleskopu, Kainatın ilk milyard ilindəki sirli dövrlərə dair yeni məlumatlar təqdim etməyə davam edir. QSO1 və oxşar obyektlər, Kainatın yaranması və ilk qalaktikaların formalaşması ilə bağlı mühüm ipucları təmin edə bilər.