Astronomlar qalaktikamızın ən kütləvi ikiqat ulduz sistemlərindən birini kəşf ediblər. NGC 3603-A1 adlanan bu sistemin ulduzlarından biri Günəşin kütləsindən 93 dəfə, digəri isə təxminən 70 dəfə ağırdır. Bu ulduzlar bir-birini hər 3.8 gündə bir dövr edir. Bu, o deməkdir ki, Yer kürəsi Günəş ətrafında bir ili tamamladıqda, bu iki ulduz artıq bir-birini təxminən 100 dəfə dövr etmiş olur.

NGC 3603-A1 sistemini xüsusi edən təkcə onun kütləsi deyil, həm də orbital sürətidir. Bu iki nəhəng ulduzun yaxınlığı və inanılmaz kütləsi onların bir-birinə təsirini artırır və hər iki ulduzun quruluşunu dəyişdirir. Sistem NGC 3603 adlı ulduz partlayışı bölgəsində yerləşir. Bu bölgə Günəşdən təxminən 22000 işıq ili uzaqlıqda yerləşən və qalaktikamızda ən aktiv ulduz formalaşma sahələrindən biridir.

NGC 3603-A1 sisteminin kəşfi illərlə davam edən araşdırmaların və müxtəlif məlumatların təhlilinin nəticəsidir. Layihənin başlanğıcında Karleton Kollecinin tələbəsi olan Sara Bodanski 2020-ci ildə Hubble Kosmik Teleskopunun arxiv məlumatlarında diqqətçəkən bir detal aşkar edib. “Sara hər kəsin gözündən qaçan bir xüsusiyyəti gördü: ulduzların maksimal hərəkət momentlərində spektral xüsusiyyətlərin ikiqat artması,” deyə Lowell Rəsədxanasından Dr. Fil Masi bildirib. Bu kəşf, əvvəllər tək bir ulduz kimi görünən obyektin əslində ikiqat sistem olduğunu ortaya çıxardı.

NGC 3603-A1 sistemindəki hər iki ulduz o qədər kütləvi və enerjilidir ki, onlar Wolf-Rayet ulduzlarına bənzəyir. Wolf-Rayet ulduzları adətən daha yaşlı və ömrünün sonuna yaxınlaşan nəhəng ulduzlardır. Lakin bu sistemdəki ulduzlar hələ gəncdir və bu, kütləvi ulduzların necə formalaşdığı və inkişaf etdiyi barədə yeni məlumatlar verir. Ulduzlardan kiçiyi, böyük ulduzdan kütlə “oğurlayaraq” daha sürətlə fırlanmağa başlayıb. Bu kütlə mübadiləsi astronomlara kütləvi ulduzların təkamülü və onların son taleyi barədə yeni anlayışlar təqdim edir.

“Ən kütləvi ulduzlar üçün astronomlar adətən yaxşı təyin olunmamış modellərə əsaslanaraq onların kütləsini ölçməyə çalışırlar. Lakin bu araşdırmada biz daha dəqiq ölçülər əldə edə bildik,” deyə Sara Bodanski bildirib. Bu cür sistemlər gələcəkdə ikiqat qara dəliklərin yaranmasına səbəb ola bilər ki, bu da cazibə dalğalarının əmələ gəlməsinə gətirib çıxarır. Belə dalğalar 2015-ci ildən bəri alimlər tərəfindən qeydə alınır. NGC 3603-A1 kimi sistemlərin öyrənilməsi astronomlara bu cür hadisələrin harada və nə vaxt baş verəcəyini proqnozlaşdırmağa kömək edir.