Kainatın Genişlənmə Sürəti: Yeni Ölçümün Əhəmiyyəti

Kainatın genişlənmə sürətinin, yəni Hubble sabitinin ölçülməsi elmi dünyada uzun illərdir mübahisə mövzusudur. Bu dəfə alimlər 'time-delay kosmografiyası' adlı metoddan istifadə edərək yeni bir nəticə əldə ediblər. Bu metod, böyük qalaktikaların yaratdığı cazibə linzası fenomenini araşdıraraq məsafələri və genişlənmə tarixçəsini təyin etməyə imkan verir.

Hubble Gərginliyi: Nədir və Niyə Vacibdir?

Kainatın genişlənmə sürəti iki əsas metodla ölçülür: kosmik mikrodalğa fonu (CMB) və qalaktikaların məsafəsi ilə geri çəkilmə sürəti. CMB ilə əldə edilən ölçümlər Hubble sabitini 67.4 kilometr/saniyə/megaparsek olaraq göstərir. Qalaktika metodu isə bu rəqəmi 72.8 kilometr/saniyə/megaparsek kimi təqdim edir. Bu iki rəqəm arasındakı uyğunsuzluq 'Hubble gərginliyi' adlanan problemi ortaya çıxarır.

Yeni Metod: Time-Delay Kosmografiyası

Kaliforniya Universitetindən professor Tommaso Treu və komandası 'time-delay kosmografiyası' metodundan istifadə edərək yeni bir ölçüm əldə edib. Onlar Keck, JWST və VLT kimi qabaqcıl teleskoplardan toplanan məlumatları analiz ediblər. Treu bu metodun dəyərlərinin digər ölçümlərlə qismən uyğun olduğunu, lakin CMB nəticələri ilə hələ də ziddiyyət təşkil etdiyini bildirib: 'Biz işıq yollarını analiz edərək məsafələri təyin etdik və genişlənmə tarixçəsini yenidən qurdıq.'

İnsanlıq Üçün Nə Deməkdir?

Hubble gərginliyinin həlli, kainatın necə işlədiyini daha yaxşı anlamaq üçün vacibdir. Bu uyğunsuzluq ya ölçümlərin qeyri-dəqiq olduğunu, ya da kainat modelimizdə fundamental bir səhv olduğunu göstərə bilər. Professor Treu bu problemin kosmologiyanın ən mühüm açıq məsələsi olduğunu vurğulayıb: 'Müstəqil ölçümlər bu fenomenin yeni bir problem olduğunu təsdiqləmək üçün vacibdir.'

Nəticə

Bu yeni ölçüm kainatın genişlənmə sürəti ilə bağlı mübahisələri daha da dərinləşdirir. Elm adamları daha dəqiq nəticələr əldə etmək üçün yeni müşahidələr planlaşdırır. Keck teleskopu ilə aparılacaq növbəti araşdırma bu sahədəki məlumatları daha da zənginləşdirəcək.

Araşdırma 'Astronomy and Astrophysics' jurnalında dərc olunub.